کشور سوئد در تلاش است تا به عنوان اولین کشور جهان، ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) را ریشه کن کند؛ ویروسی که عامل اصلی سرطان دهانه رحم در زنان و برخی سرطانهای دستگاه تناسلی و مقعد در مردان است. دکتر یوآکیم دیلنر، رئیس مرکز ریشهکنی سرطان دهانه رحم در موسسه کارولینسکا، با اشاره به اینکه ریشه کنی کامل سرطان امری غیرممکن است، این پروژه را فرصتی بینظیر برای از بین بردن کامل نوعی سرطان میداند.
وی بر وظیفه اخلاقی استفاده از ابزارهای مؤثر برای کاهش شیوع سرطان تاکید کرد. سوئد از سال ۲۰۱۲ واکسیناسیون رایگان HPV را برای دختران ۱۰ تا ۱۲ ساله آغاز کرد و از سال ۲۰۲۰ این برنامه شامل پسران نیز شده است.
اکنون، حدود ۹۰ درصد دختران و ۸۵ درصد پسران سوئدی علیه این ویروس واکسینه شدهاند. نسل جدید واکسن HPV با هدف قرار دادن ۹ نوع ویروس، تا ۹۰ درصد از سرطانهای دهانه رحم را پیشگیری میکند و ۱۵ تا ۲۰ درصد دیگر از سرطانهای مرتبط با HPV که واکسنهای قدیمیتر قادر به پیشگیری از آن نبودند را نیز کاهش میدهد.
برنامه ملی سوئد برای ریشهکنی سرطان دهانه رحم، شامل دو مرحله است. در مرحله اول، با واکسیناسیون گسترده و غربالگری هدفمند، تعداد افراد حامل ویروس HPV کاهش یافته و از گسترش آن جلوگیری میشود. مرحله دوم که از نیمه دوم سال ۲۰۲۵ آغاز خواهد شد، شامل غربالگری گسترده برای شناسایی کلیه عفونتهای HPV میباشد که تا انجام نمونهبرداری از کل جمعیت ادامه خواهد یافت.
دبیرکل انجمن سرطان سوئد معتقد است که با واکسیناسیون ۷۰ درصد از زنان در گروه سنی هدف در برنامه واکسیناسیون جبرانی، میتوان تا سال ۲۰۲۷ به هدف ریشهکنی کامل سرطان دهانه رحم دست یافت. این برنامه که پیشتر قرار بود در پایان سال ۲۰۲۴ به پایان برسد، تا تابستان ۲۰۲۵ تمدید شده است.
این تلاش ملی نشاندهنده تعهد سوئد به سلامت عمومی و پیشگیری از سرطان است و میتواند الگویی برای سایر کشورها باشد.
مجله سلامت و بهداشت دکتر هادی خرم نژاد
