“`html
آلودگی هوا، پدیدهای شوم با ترکیباتی چون دی اکسید گوگرد، اکسیدهای نیتروژن و ذرات معلق، سلامت انسان را به مخاطره میاندازد. این آلایندهها طیف وسیعی از بیماریها، از مشکلات تنفسی و قلبی عروقی گرفته تا اختلالات پوستی و حتی بیماریهای روانی مانند افسردگی و اضطراب را ایجاد میکنند. بر اساس آمار تکاندهنده، ۸۰ درصد جمعیت جهان در مناطقی با کیفیت هوای نامطلوب زندگی میکنند و سالانه میلیونها نفر قربانی این بلای خانمانسوز میشوند. این آمار هشداردهنده نشان از بحرانی جدی در سطح جهان دارد.
به نظر میرسد غلظت دی اکسید نیتروژن در کشورهای با درآمدهای مختلف تقریباً یکسان باشد، اما ساکنین مناطق شهری بیشترین آسیب را متحمل میشوند. تمرکز جمعیت، ترافیک سنگین و کمبود فضای سبز در شهرها، موجب افزایش قابل توجه انتشار کربن و آلایندهها میشود. این مناطق میتوانند تا ۷۸ درصد از آلایندههای هوا را تولید کنند.
ریزگردهای موجود در هوا با نفوذ به عمق ریهها، التهاب ایجاد کرده و آنتیاکسیدانهای طبیعی بدن، به ویژه در سیستم تنفسی را کاهش میدهند. این فرایند منجر به تخریب سلولی و افزایش خطر ابتلا به سرطان، به خصوص سرطان ریه میشود. کاهش دفاع آنتیاکسیدانی و افزایش استرس اکسیداتیو، پیامدهای خطرناکی برای سلامتی به دنبال دارد. مطالعات نشان میدهند که مصرف آنتیاکسیدانها میتواند التهاب و عملکرد ریه و قلب را بهبود بخشد.
برای مقابله با این معضل، تقویت سیستم ایمنی بدن از طریق تغذیه مناسب و مصرف مواد غذایی غنی از آنتیاکسیدانها و مواد ضدالتهابی ضروری است. این مواد مغذی میتوانند به کاهش اثرات مخرب آلایندههای هوا کمک کنند.
چربیهای امگا ۳
امگا ۳ موجود در روغن ماهی، خطر بیماریهای قلبی عروقی را کاهش داده و با افزایش آنتیاکسیدانهای داخلی، استرس اکسیداتیو ناشی از آلایندهها را تعدیل میکند. ماهی، گردو و گیاه خرفه منابع غنی امگا ۳ هستند. در صورت عدم دسترسی آسان به این منابع، مصرف مکمل امگا ۳ میتواند مفید باشد.
ویتامین C
ویتامین C، آنتیاکسیدانی قوی و محلول در آب است که در سراسر بدن پخش میشود. این ویتامین با خنثیسازی رادیکالهای آزاد، از آسیب سلولی جلوگیری میکند. پرتقال، لیمو، سیب، انار و سبزیجات برگدار منابع غنی از این ویتامین هستند.
ویتامین E
ویتامین E، ویتامین محلول در چربی، با نقش مهم خود در جلوگیری از اکسیداسیون لیپیدها، از آسیب غشا سلولی محافظت میکند و التهاب را کاهش میدهد. روغنهای گیاهی، مغز دانهها و جوانهها منابع خوبی از ویتامین E هستند.
ویتامین A
میوهها و سبزیجات زرد و نارنجی مانند هویج، کدو حلوایی و زردآلو غنی از بتاکاروتن هستند که در بدن به ویتامین A تبدیل میشود. این ویتامین در کاهش اثرات مضر ریزگردها موثر است. شیر و تخم مرغ نیز منابع خوبی از ویتامین A هستند.
ویتامین D
ویتامین D با تقویت سیستم ایمنی، نقش مهمی در مقابله با اثرات آلودگی هوا دارد. در صورت کمبود ویتامین D، با مشورت پزشک از مکملها استفاده کنید.
سبزیجات خانواده کلم
سبزیجاتی مانند بروکلی و گل کلم، حاوی ترکیباتی هستند که به دفع سموم و پیشگیری از سرطان کمک میکنند و اثرات منفی ذرات آلوده بر ریه را کاهش میدهند.
زردچوبه
کورکومین موجود در زردچوبه، عملکرد ریوی را بهبود میبخشد.
کنترل وزن
چاقی و اضافه وزن، التهاب و فشار بر اندامها را افزایش داده و سیستم ایمنی را تضعیف میکنند. در صورت چاقی، برای کاهش آسیبپذیری در برابر آلودگی هوا، با متخصص تغذیه مشورت کنید.
مجله سلامت و بهداشت دکتر هادی خرم نژاد
“`