253941
در دنیای امروز که سرعت شیوع بیماریهای تنفسی افزایش یافته است، رعایت چند اصل ساده میتواند تفاوت چشمگیری در حفظ سلامت فردی و جمعی ایجاد کند. "آداب سرفه"، مفهومی فراتر از یک عادت ساده، به مجموعهای از رفتارهای آگاهانه اشاره دارد که با هدف کنترل انتشار میکروبها و پیشگیری از انتقال عوامل بیماریزا انجام میشود. این رویکرد پیشگیرانه، به ویژه پس از تجربهی همهگیریهای جهانی، به عنوان یک ضرورت حیاتی در زندگی روزمره ما مطرح شده است.
آداب سرفه چیست و چرا رعایت آن اهمیتی مضاعف یافته است؟
رعایت آداب سرفه به معنای مجموعه اقداماتی است که هنگام سرفه، عطسه یا آبریزش بینی انجام میدهیم تا از پخش شدن قطرات تنفسی حاوی میکروبها به محیط و افراد دیگر جلوگیری کنیم. دکتر فرانک اسپِر، متخصص بیماریهای عفونی، تاکید میکند که وقتی فردی در فضای باز سرفه میکند، قطرات آلوده میتوانند تا حدود ۱ تا ۲ متر در هوا منتشر شوند و در صورت سرفه در دست، میکروبها به سرعت از طریق تماس با سطوح مختلف، به دیگران منتقل میشوند.
تجربه اخیر دنیا با ویروس کرونا، به وضوح نشان داد که چقدر میکروبها به سادگی و سرعت از فردی به فرد دیگر منتقل میشوند. این دانش، اهمیت "آداب سرفه" و بهداشت دست را بیش از پیش پررنگ کرد و همگان را متوجه مسئولیت فردیشان در قبال سلامت جمعی ساخت. رعایت این اصول نه تنها از ابتلای اطرافیان به بیماریهایی چون سرماخوردگی، آنفولانزا، RSV و حتی کووید-۱۹ پیشگیری میکند، بلکه در کنترل کلی شیوع پاتوژنهای تنفسی نیز نقشی حیاتی ایفا میکند.
هفت گام کلیدی در رعایت آداب سرفه برای محافظت از جامعه
برای آنکه بتوانیم نقشی موثر در کاهش زنجیره انتقال بیماریها ایفا کنیم، لازم است با اصول صحیح "آداب سرفه" آشنا شویم و آنها را به بخشی جداییناپذیر از رفتارهای روزمره خود تبدیل کنیم:
۱. استفاده از ماسک: سدی مطمئن در برابر انتشار
تصور نکنید دوران استفاده از ماسک به پایان رسیده است. ماسکها همچنان یکی از کارآمدترین ابزارها برای مهار قطرات تنفسی و جلوگیری از رسیدن آنها به افراد دیگر هستند، به ویژه در فضاهای بسته یا شلوغ و در صورت بروز علائم بیماری.
۲. پوشاندن صحیح دهان و بینی: انتخاب هوشمندانه ابزار
اگر ماسک در دسترس ندارید، همواره از دستمال کاغذی برای پوشاندن دهان و بینی خود هنگام سرفه یا عطسه استفاده کنید. در صورت عدم دسترسی به دستمال، آرنج خود را بهترین جایگزین بدانید. هرگز در فضای باز سرفه نکنید و از سرفه کردن به داخل دستانتان خودداری کنید، چرا که این کار تنها به گسترش میکروبها کمک میکند.
۳. شستشوی مکرر دستها: کلید طلایی بهداشت
ویروسهای تنفسی عمدتاً از طریق دستان آلوده منتشر میشوند. شستشوی مداوم دستها با آب و صابون (به مدت حداقل ۲۰ ثانیه) یا استفاده از محلولهای ضدعفونیکننده بر پایه الکل با غلظت ۶۰ تا ۹۵ درصد، نقشی اساسی در از بین بردن میکروبها دارد.
۴. اجتناب از لمس صورت: درگاهی برای ورود ویروسها
چشمها، بینی و دهان، نقاط اصلی ورود ویروسها به بدن هستند. ویروسها به راحتی میتوانند از طریق دستان آلوده به این نواحی منتقل شوند. لذا، تا حد امکان از لمس صورت خود پرهیز کنید و در صورت انجام ناخواسته، بلافاصله دستان خود را بشویید.
۵. رعایت فاصله اجتماعی و پرهیز از تماس نزدیک
هنگامی که بیمار هستید، سعی کنید از تماسهای نزدیک فیزیکی مانند دست دادن، روبوسی، بغل کردن و حتی استفاده از وسایل مشترک یا خوردن غذا از یک ظرف با دیگران اجتناب کنید. حفظ فاصله مناسب، به خصوص از افراد آسیبپذیر (کودکان، سالمندان و بیماران دارای نقص ایمنی)، اهمیت ویژهای دارد.
۶. تمیز کردن و ضدعفونی سطوح مشترک: شکستن چرخه انتقال
دستمالهای استفادهشده را فورا در سطل زباله دردار بیندازید. همچنین، سطوحی که با آنها در تماس بودهاید یا ممکن است با قطرات سرفه آلوده شده باشند (مانند دستگیره در، میز، کیبورد)، را به طور منظم ضدعفونی کنید.
۷. در خانه ماندن هنگام بیماری: بزرگترین مسئولیت اجتماعی
مهمترین اقدامی که میتوانید برای جلوگیری از انتقال بیماری به دیگران انجام دهید، ماندن در خانه است. از رفتن به محل کار، مدرسه، دانشگاه و سایر اماکن عمومی و شلوغ پرهیز کنید تا از شیوع گستردهتر بیماری جلوگیری شود.
چگونه در مواجهه با علائم نامشخص، آداب سرفه را رعایت کنیم؟
گاهی اوقات، تشخیص قطعی نوع بیماری از روی علائم اولیه دشوار است. بیماریهایی مانند سرماخوردگی، آنفولانزا، RSV و COVID-19 میتوانند علائم بسیار مشابهای داشته باشند و حتی ممکن است تا یک هفته پس از ابتلا، به وضوح ظاهر نشوند. در چنین شرایطی، اگر علائمی مانند سرفه، گلودرد، آبریزش بینی یا بدندرد را تجربه میکنید، ضروری است که با فرض قابلیت انتقال بیماری، "آداب سرفه" را به طور کامل رعایت کنید. این رویکرد احتیاطی، ضامن حفظ سلامت اطرافیان و پیشگیری از شیوع احتمالی بیماریهای تنفسی در جامعه خواهد بود.
یادآوری میشود که "آداب سرفه" نه تنها یک پروتکل بهداشتی، بلکه نمادی از احترام متقابل و مسئولیتپذیری اجتماعی است که در حفظ سلامت و ایمنی جمعی، نقشی بیبدیل ایفا میکند.
مجله سلامت و بهداشت دکتر هادی خرم نژاد
مطالب مرتبط
- پژوهشهای نوین ابهام زدایی کرد: روغنهای گیاهی با رویکرد صحیح، حامی سلامت قلب و طول عمر هستند
- تحقیقی نویدبخش: قطره بینی گلیوبلاستوما، تومورهای مغزی را بدون جراحی نابود میکند
- ذهن آشفته لذت غذا را میگیرد: چگونه استرس، طعم واقعی غذا را تا ۳۰ درصد کاهش میدهد؟
- حرکت بازار سلولدرمانی ایران به سوی محصولات مجاز و استاندارد، آینده درمان را متحول میکند
About the Author
