پژوهشگران یکی از شرکت‌های دانش‌بنیان کشور موفق به تولید نانوداروی پیشرفتهای به نام «تیلمانوسپت» شده‌اند؛ رادیودارویی که با بهره‌گیری از ساختار ماکرومولکولی پلیمری، قابلیت تشخیص دقیق و درمان طیف گسترده‌ای از سرطان‌ها را فراهم می‌کند. این دستاورد، ایران را در جایگاه دوم جهانی از نظر دستیابی به فناوری تولید این رادیوداروی خاص قرار داده است.
به گزارش باشگاه خبرنگاران جوان، تیلمانوسپت که پیش از این تنها در انحصار ایالات متحده آمریکا بود، اکنون با دانش فنی کاملاً بومی در کشور تولید شده و پس از موفقیت در مراحل پیش‌بالینی، وارد فاز آزمایش‌های بالینی شده است. این رادیودارو با اتصال به گیرنده‌های سطحی سلول‌های سرطانی و حمل رادیوایزوتوپ تشخیصی تکنسیوم، امکان شناسایی دقیق سلول‌های درگیر را فراهم می‌کند.
تحول در تشخیص سرطان‌های متاستاتیک
یکی از مهم‌ترین مسیرهای گسترش سرطان در بدن، انتقال سلول‌های سرطانی از طریق سیستم لنفاوی است. در سرطان‌هایی مانند پستان، ریه و دستگاه تناسلی، تشخیص دقیق درگیری غدد لنفاوی برای جراحان اهمیت حیاتی دارد. در صورت عدم شناسایی به‌موقع، پزشکان ناچار به برداشت گسترده غدد لنفاوی می‌شوند که می‌تواند عوارض جدی برای بیماران به‌همراه داشته باشد.
تیلمانوسپت به‌عنوان یکی از اختصاصی‌ترین رادیوداروهای تشخیصی غدد لنفاوی، این مشکل را برطرف کرده است. با تزریق این دارو و انجام اسکن، جراحان قادر خواهند بود موقعیت دقیق گره‌های لنفاوی آلوده را شناسایی کرده و از جراحی‌های غیرضروری و آسیب‌زا جلوگیری کنند.
کاهش چشمگیر هزینه‌های تشخیص سرطان
یکی از مزایای مهم تولید داخلی این رادیودارو، کاهش قابل‌توجه هزینه‌های تشخیص است. هزینه نقشه‌برداری سیستم لنفاوی با استفاده از تیلمانوسپت در ایران به حدود یک‌دهم قیمت جهانی کاهش یافته است. این موضوع نه‌تنها دسترسی بیماران به فناوری‌های نوین را افزایش می‌دهد، بلکه زمینه‌ساز توسعه صادرات این محصول دانش‌بنیان نیز خواهد بود.
کاربرد گسترده در انواع سرطان‌ها
برخلاف بسیاری از رادیوداروها که تنها برای تشخیص یک نوع خاص از سرطان طراحی شده‌اند، تیلمانوسپت قابلیت اسکن کل سیستم لنفاوی را دارد. این ویژگی باعث می‌شود که این دارو برای حدود ۹۰ درصد از بیماران مبتلا به انواع مختلف سرطان قابل استفاده باشد. از سوی دیگر، دقت بالای این دارو در شناسایی سلول‌های سرطانی، امکان درمان هدفمندتر و مؤثرتری را فراهم می‌کند.
گامی بزرگ در مسیر خودکفایی دارویی
تولید تیلمانوسپت در داخل کشور، گامی مهم در مسیر خودکفایی در حوزه داروهای پیشرفته و فناوری‌های نوین پزشکی محسوب می‌شود. این موفقیت نه‌تنها جایگاه علمی ایران را در عرصه بین‌المللی ارتقا می‌دهد، بلکه امید تازه‌ای برای بیماران سرطانی در مسیر تشخیص زودهنگام و درمان مؤثرتر فراهم می‌آورد.
مجله سلامت و بهداشا دکتر هادی خرم نژاد
