253819
میلیون‌ها نفر در سراسر جهان در نبرد با چاقی و اضافه‌وزن به سر می‌برند و به دنبال راه‌حل‌های مؤثر و در دسترس هستند. در حالی که داروهای تزریقی GLP-1 مانند وگووی (Wegovy) و اوزمپیک (Ozempic) نتایج چشمگیری در کاهش وزن نشان داده‌اند، اما ماهیت تزریقی و هزینه بالای آن‌ها چالش‌هایی را برای بسیاری از بیماران ایجاد کرده است. اکنون، خبرهای امیدوارکننده‌ای از دنیای علم و داروسازی به گوش می‌رسد: نسل جدیدی از قرص‌های کاهش وزن GLP-1 در آستانه تأیید و ورود به بازار هستند که نوید انقلابی در مدیریت وزن را می‌دهند. این داروهای خوراکی قدرتمند می‌توانند نه تنها دسترسی به درمان را افزایش دهند، بلکه بار مالی و ناراحتی ناشی از تزریق‌های هفتگی را نیز کاهش دهند.
قرص‌های کاهش وزن GLP-1 چگونه کار می‌کنند؟ مکانیسم عمل این داروهای نوین
هورمون پپتید شبه گلوکاگون-۱ (GLP-1) یک هورمون طبیعی است که در روده تولید می‌شود و نقش کلیدی در تنظیم اشتها، سیری و متابولیسم گلوکز ایفا می‌کند. داروهای آگونیست GLP-1، با تقلید از عملکرد این هورمون، سیگنال‌هایی را به مغز ارسال می‌کنند که باعث احساس سیری شده و اشتها را کاهش می‌دهند. علاوه بر این، این داروها سرعت تخلیه معده را کند کرده و به کنترل بهتر سطح قند خون کمک می‌کنند. تفاوت عمده این قرص‌های کاهش وزن GLP-1 با نمونه‌های تزریقی، فرمولاسیون خوراکی آن‌هاست که چالش‌های فنی خاص خود را داشته است. شرکت‌های داروسازی برای موفقیت‌آمیز بودن جذب این ترکیبات پروتئینی در دستگاه گوارش، از فناوری‌های پیشرفته‌ای استفاده کرده‌اند.
رقابت داغ در بازار قرص‌های کاهش وزن GLP-1: بازیگران اصلی کدامند؟
بازار جهانی داروهای چاقی شاهد رقابت شدیدی بین غول‌های داروسازی است. در زمینه قرص‌های کاهش وزن GLP-1، دو شرکت پیشرو نقش محوری ایفا می‌کنند:
نوو نوردیسک (Novo Nordisk): این شرکت، سازنده داروهای پرفروش وگووی و اوزمپیک، یک قرص جدید حاوی دوز بالاتری از ماده فعال سماگلوتاید (همانند ریبلسوس برای دیابت نوع ۲) را در دست توسعه دارد. انتظار می‌رود این قرص اولین داروی خوراکی کاهش وزن GLP-1 باشد که تأییدیه سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA) را دریافت کند.
الی لیلی (Eli Lilly): رقیب قدرتمند نوو نوردیسک و تولیدکننده داروهای تزریقی زپ‌باند (Zepbound) و مونجارو (Mounjaro)، نیز روی توسعه قرص کاهش وزن خود با ماده فعال جدیدی به نام "اورفورگلیپرون" (orforglipron) کار می‌کند. این دارو دارای ویژگی‌های متمایزی است که می‌تواند آن را از رقبا جدا کند.
در حالی که داروهای تزریقی تنها نیاز به یک تزریق هفتگی دارند، قرص‌های GLP-1 فعلی باید به صورت روزانه مصرف شوند. نوو نوردیسک برای محافظت از سماگلوتاید در برابر تجزیه شدن در معده، از ترکیبی به نام SNAC استفاده کرده که مستلزم مصرف قرص با معده خالی است. در مقابل، اورفورگلیپرون الی لیلی چنین محدودیت‌هایی ندارد و انعطاف‌پذیری بیشتری در زمان مصرف ارائه می‌دهد.
اثربخشی و عوارض جانبی قرص‌های جدید GLP-1
نتایج کارآزمایی‌های بالینی نشان‌دهنده اثربخشی قابل توجه قرص‌های کاهش وزن GLP-1 است، هرچند تفاوت‌هایی بین آن‌ها مشاهده می‌شود:
سماگلوتاید خوراکی (Novo Nordisk): بر اساس مطالعه‌ای که در مجله پزشکی نیوانگلند منتشر شد، دوز ۲۵ میلی‌گرمی این قرص طی ۶۴ هفته منجر به کاهش وزن ۱۶.۶ درصدی در بیماران شد که تقریباً معادل اثربخشی داروی تزریقی وگووی است.
اورفورگلیپرون (Eli Lilly): این دارو در بالاترین دوز خود طی ۷۲ هفته، کاهش وزن ۱۲.۴ درصدی را به همراه داشت که اگرچه مؤثر است، اما کمی کمتر از تأثیر داروهای تزریقی موجود در بازار به شمار می‌رود.
عوارض جانبی گزارش شده برای هر دو نوع قرص‌های GLP-1 مشابه با داروهای تزریقی است و عمدتاً شامل ناراحتی‌های گوارشی نظیر تهوع، اسهال و یبوست می‌شود که معمولاً با گذشت زمان و تنظیم دوز بهبود می‌یابند.
چشم‌انداز قیمت‌گذاری و دسترسی به قرص‌های کاهش وزن GLP-1
یکی از بزرگترین امیدها برای قرص‌های کاهش وزن GLP-1، مقرون به صرفه بودن آن‌ها نسبت به نمونه‌های تزریقی است که ماهانه بیش از ۱۰۰۰ دلار هزینه دارند. از آنجایی که تولید قرص‌ها معمولاً ارزان‌تر است، انتظار می‌رود قیمت نهایی برای مصرف‌کننده نیز کاهش یابد. طبق قراردادهای اخیر شرکت‌های نوو نوردیسک و الی لیلی با دولت آمریکا، در صورت تأیید این داروها، قیمت مصرف‌کننده برای افرادی که تحت پوشش بیمه نیستند، حدود ۱۴۹ دلار در ماه خواهد بود. با پوشش بیمه‌ای مناسب، این هزینه برای بیماران می‌تواند به مراتب کمتر نیز باشد و دسترسی به این درمان‌های حیاتی را برای جمعیت وسیع‌تری فراهم کند.
آینده روشن داروهای خوراکی GLP-1: نسل‌های بعدی در راهند
علاوه بر داروهای در دست تأیید، شرکت‌های داروسازی به طور فعال روی نسل‌های بعدی قرص‌های GLP-1 و ترکیبات جدیدتر کار می‌کنند که نویدبخش اثربخشی بیشتر و شاید عوارض جانبی کمتر باشند.
نوو نوردیسک: در حال توسعه ترکیباتی مانند کاگریلنتاید (cagrilintide) و ترکیب کاگریلنتاید با سماگلوتاید است.
الی لیلی: داروی رتاتروتاید (retatrutide) را در فاز ۳ آزمایشات بالینی دارد که ترکیبی سه گانه است و روی چند گیرنده هورمونی عمل می‌کند.
همچنین، شرکت‌هایی نظیر متسرا (Metsera) که اخیراً توسط فایزر خریداری شده است، نیز چندین داروی جدید چاقی را در خط تولید خود دارند. این پیشرفت‌ها نشان‌دهنده تعهد صنعت داروسازی به یافتن راه‌حل‌های مؤثرتر و راحت‌تر برای مبارزه با چاقی است و آینده امیدوارکننده‌ای را برای مدیریت وزن نوید می‌دهد.
مجله سلامت و بهداشت دکتر هادی خرم نژاد
مطالب مرتبط
- کشف انقلابی گیرنده درد، راه را برای تولید مسکن‌های هوشمند و بدون عوارض جانبی هموار ساخت
- تهدید فزاینده مقاومت میکروبی؛ وزارت بهداشت نسبت به مصرف بی‌رویه آنتی‌بیوتیک‌ها هشدار داد
- کشف علامت هشداردهنده جدید، امیدها برای تشخیص زودهنگام سرطان پانکراس را افزایش داد
- تنظیم دقیق ساعت بدن؛ راز سلامتی و پیشگیری از بیماری‌های مزمن فاش شد
About the Author
