253720
متخصصان تغذیه بر اهمیت استراتژیک تغذیه سالم در تقویت بنیه دفاعی بدن در مواجهه با چالش‌های محیطی و فصلی تاکید می‌کنند. در روزهایی که کلان‌شهرها با آلودگی هوا دست و پنجه نرم می‌کنند و شیوع بیماری‌های فصلی اوج می‌گیرد، رژیم غذایی مناسب می‌تواند به عنوان یک سیستم ایمنی قوی عمل کرده و سلامت عمومی جامعه را تضمین کند.
نقش حیاتی تغذیه سالم در روزهای آلوده و سرد سال
متخصص تغذیه، سیدعلی کشاورز، با اشاره به تشدید آلودگی هوا و افزایش احتمال ابتلا به بیماری‌های فصلی، بر لزوم اتخاذ رویکردهای تغذیه سالم تاکید کرد. به گفته وی، انتخاب هوشمندانه مواد غذایی نه تنها می‌تواند اثرات مخرب آلاینده‌ها را در بدن کاهش دهد، بلکه ظرفیت بدن برای مقاومت در برابر ویروس‌ها و باکتری‌ها را نیز به طرز چشمگیری افزایش می‌دهد. این رویکرد پیشگیرانه، اساس حفظ سلامت سیستم ایمنی در شرایط نامساعد محیطی است. آلاینده‌های موجود در هوا، مانند ذرات معلق، می‌توانند باعث ایجاد استرس اکسیداتیو و التهاب در بدن شوند که سیستم ایمنی را تضعیف می‌کند؛ لذا تغذیه سالم و غنی از آنتی‌اکسیدان‌ها در خنثی‌سازی این اثرات نقش کلیدی دارد.
مواد غذایی کلیدی برای تقویت سیستم ایمنی: یک رژیم تغذیه سالم
برای ایجاد یک سیستم ایمنی قوی و مقابله موثر با آلودگی‌ها و عوامل بیماری‌زا، کشاورز به چند گروه غذایی اساسی اشاره می‌کند که مصرف آن‌ها باید جزئی لاینفک از تغذیه سالم روزانه باشد:
شیر و فرآورده‌های لبنی کم‌چرب: این محصولات، غنی از کلسیم، پروتئین با کیفیت بالا و ویتامین D هستند که در تقویت استخوان‌ها و همچنین فعالیت بهینه سیستم ایمنی نقش حیاتی دارند. ویتامین D به ویژه در تنظیم پاسخ‌های ایمنی بدن و کاهش التهاب موثر است.
میوه‌های سرشار از ویتامین C: پرتقال، کیوی، فلفل دلمه‌ای، گوجه‌فرنگی و سایر مرکبات نه تنها منابع غنی ویتامین C هستند، بلکه حاوی آنتی‌اکسیدان‌های قوی‌ای هستند که به خنثی کردن رادیکال‌های آزاد ناشی از آلودگی هوا کمک کرده و التهاب را در بدن کاهش می‌دهند. ویتامین C به طور مستقیم در تولید و عملکرد سلول‌های دفاعی سیستم ایمنی نقش دارد.
مایعات فراوان: مصرف آب کافی، سوپ‌های رقیق، آش و دمنوش‌های طبیعی برای دفع سموم از بدن و رقیق کردن ترشحات دستگاه تنفسی ضروری است. هیدراتاسیون مناسب، کارایی سیستم ایمنی را بالا می‌برد و به حفظ رطوبت غشاهای مخاطی کمک می‌کند که خط دفاعی اولیه بدن در برابر عوامل بیماری‌زا هستند.
تغذیه سالم و رویکردی جامع در مقابله با چالش‌های فصلی
یک رژیم تغذیه سالم و متعادل، فراتر از موارد ذکر شده، باید شامل تمامی گروه‌های اصلی غذایی باشد تا سیستم ایمنی بدن به بهترین شکل ممکن عمل کند. این گروه‌ها شامل:
غلات کامل: نان سبوس‌دار، برنج قهوه‌ای و ماکارونی سبوس‌دار، منبع اصلی انرژی هستند که به عملکرد صحیح تمام ارگان‌های بدن، از جمله سیستم ایمنی، کمک می‌کنند. فیبر موجود در آن‌ها نیز برای سلامت دستگاه گوارش و جذب بهتر مواد مغذی ضروری است.
پروتئین‌ها: منابع پروتئینی مانند گوشت‌های بدون چربی، مرغ، ماهی، تخم‌مرغ، حبوبات و مغزیجات برای ساخت آنتی‌بادی‌ها، سلول‌های دفاعی و ترمیم سلول‌ها حیاتی هستند. پروتئین‌ها بلوک‌های سازنده سیستم ایمنی به شمار می‌روند.
سبزیجات برگ سبز و رنگارنگ: علاوه بر ویتامین C، سبزیجاتی نظیر اسفناج، کلم بروکلی، هویج و چغندر، سرشار از ویتامین‌های A، E و K، فولات، و مواد معدنی هستند که هر یک به نوعی در تقویت سیستم ایمنی و کاهش التهابات نقش دارند.
چربی‌های سالم: چربی‌های غیراشباع موجود در آووکادو، مغزیجات، دانه‌ها و روغن زیتون برای جذب ویتامین‌های محلول در چربی و کاهش التهاب اهمیت دارند. این چربی‌ها بخشی ضروری از یک تغذیه سالم هستند.
توجه ویژه به گروه‌های حساس و لزوم تغذیه سالم
کشاورز به طور خاص بر اهمیت تغذیه سالم و مراقبت‌های ویژه از گروه‌های آسیب‌پذیر مانند کودکان و سالمندان در روزهای آلوده تاکید می‌کند. سیستم ایمنی این افراد معمولاً حساس‌تر بوده و بیشتر در معرض خطرات ناشی از آلودگی هوا و عوامل بیماری‌زای فصلی قرار دارند. به همین دلیل، علاوه بر توصیه‌های غذایی و اطمینان از تغذیه سالم آن‌ها، محدود کردن خروج غیرضروری از منزل و در صورت امکان استفاده از دستگاه‌های تصفیه هوا می‌تواند لایه محافظتی بیشتری را برایشان فراهم آورد. در مواردی که امکان رعایت رژیم تغذیه سالم کامل وجود ندارد یا بیماری‌های خاص (مانند مشکلات گوارشی، دیابت یا بیماری‌های مزمن) در میان است، مصرف مکمل‌های غذایی تحت نظر پزشک و متخصص تغذیه می‌تواند به جبران کمبودها و تقویت سیستم ایمنی کمک کند.
در نهایت، تاکید می‌شود که رعایت اصول تغذیه سالم نه تنها یک راهکار موقتی، بلکه یک سرمایه‌گذاری بلندمدت برای سلامت است. کاهش چربی‌های اشباع و روغن‌های ناسالم در کنار یک رژیم غذایی متعادل، سنگ‌بنای یک سیستم ایمنی قوی و تاب‌آور در برابر تمامی تهدیدات محیطی و بیماری‌های فصلی محسوب می‌شود و نقشی کلیدی در افزایش کیفیت زندگی ایفا می‌کند.
مجله سلامت و بهداشت دکتر هادی خرم نژاد
مطالب مرتبط
- متخصصان تغذیه راز هفت نوشیدنی صبحگاهی موثر در کاهش وزن را فاش کردند
- میکروبیوم روده، کلید اصلی مدیریت علائم یائسگی و ارتقای سلامت زنان است
- پنومونی؛ بزرگ‌ترین قاتل عفونی جهان همچنان جان میلیون‌ها نفر را تهدید می‌کند
- کاهش چشمگیر شیوع HIV در زندان‌های ایران نتیجه برنامه‌های هدفمند کنترل بیماری
About the Author
