با آغاز گرمای تابستان و افزایش دما، بسیاری از افراد با مشکلاتی مانند یبوست پس از سفرهای طولانی، احساس سنگینی عضلانی و تشنگی شدید مواجه می‌شوند. متخصصان طب ایرانی، بر پایه تجربیات و منابع سنتی، مجموعه‌ای از تدابیر ساده و مؤثر را برای حفظ تعادل بدن و پیشگیری از عوارض گرما توصیه می‌کنند.
یکی از شایع‌ترین اختلالات گوارشی در این فصل، یبوست است. پرهیز از مصرف غذاهای سنگین و پرادویه مانند خورشت‌های غلیظ، سرخ‌کردنی‌ها و فست‌فودها نخستین گام برای سبک نگه‌داشتن دستگاه گوارش است. به‌جای آن، غذاهای کم‌روغن و آب‌پز مثل سوپ‌های رقیق سبزیجات یا برنج کم‌روغن را جایگزین کنید. خاکشیر مخلوط با آب ولرم نیز به‌عنوان یک ملین طبیعی، حرکت روده‌ها را تسهیل و کوفتگی عضلات را کاهش می‌دهد.
درد و خستگی عضلانی پس از پیاده‌روی طولانی یا ایستادن‌های مکرر قابل پیشگیری است. مالیدن روغن زیتون طبیعی روی ساق پا و مفاصل، همراه با ماساژ ملایم، گردش خون را بهبود می‌بخشد و از انقباض‌های ناخودآگاه عضلات جلوگیری می‌کند. همچنین، قراردادن پاها در آب گرم به مدت ۱۵ تا ۲۰ دقیقه، علاوه بر رهایی از خستگی، تنش عصبی را کاهش داده و آرامش‌بخش است.
مصرف مایعات مناسب در تابستان اهمیت حیاتی دارد. به‌جای آب یخ، جرعه‌های منظم آب خنک یا دمنوش‌های کم‌رنگ مانند چای دارچین یا شربت سکنجبین با اندکی نعناع تازه بنوشید تا هم عطش رفع شود و هم تعادل الکترولیتی بدن حفظ گردد. شربت آلبالو، شربت زرشک و آب هندوانه خالص نیز تشنگی را سریعا فرو می‌نشاند و حاوی ویتامین‌های ضدالتهابی است.
در ادامه، رعایت الگوی خواب و ورزش ملایم نیز برای تابستان توصیه میشود. طلوع خورشید زمان مناسبی برای پیاده‌روی کوتاه است تا ضربان قلب تنظیم شده و سیستم ایمنی تقویت شود. چرت نیم‌روزه پیش از ظهر (۲۰–۳۰ دقیقه) می‌تواند انرژی از دست رفته را بازیابی کند و خواب شبانه را منظم سازد. زمان خواب ایده‌آل طب ایرانی، حوالی ساعت ۲۱ تا ۲۲ است تا بدن فرصت کافی برای بازسازی داشته باشد.
برای پیشگیری از عطش مفرط پس از ورود به منزل، ابتدا چند دقیقه صبر کنید تا ضربان قلب و تنفس به حالت طبیعی بازگردد و سپس با آرامش آب یا محلول‌های طبیعی بنوشید. ترکیب آب آلبالو با تخم شربتی و مقدار اندکی عسل، عملکرد کلیه‌ها را بهبود می‌بخشد و از تشنگی دوباره جلوگیری می‌کند.
با به‌کارگیری این توصیه‌های ساده و علمی از منظر طب ایرانی، می‌توانید تابستانی سرشار از نشاط، آرامش و سلامت را تجربه کنید. حفظ تعادل در تغذیه، خواب و فعالیت جسمی، اساس پیشگیری از مشکلات گوارشی، خستگی مفرط و عطش شدید است و زمینه‌ساز روزهایی پُرانرژی در فصل گرم سال میشود.
مجله سلامت و بهداشت دکتر هادی خرم نژاد
