254469
پژوهشی جدید و چشمگیر نشان میدهد که تغییر زمان تزریق ایمونوتراپی میتواند تأثیری شگرف بر طول عمر بیماران مبتلا به انواع پیشرفته سرطان، بهویژه سرطان ریه سلول کوچک، داشته باشد. این مطالعه بر نقش محوری ساعت زیستی بدن در اثربخشی درمان سرطان تأکید میکند و راهبردهای نوینی برای بهینهسازی پروتکلهای درمانی پیشنهاد میدهد.
اهمیت ریتم شبانهروزی در اثربخشی درمان سرطان
ریتم شبانهروزی که به ساعت زیستی بدن شهرت دارد، چرخههای طبیعی فیزیولوژیکی و رفتاری را در طول یک شبانهروز تنظیم میکند. این ریتم بر عملکردهای حیاتی بدن از جمله خواب، متابولیسم، و بهویژه سیستم ایمنی تأثیرگذار است. داروهای ایمونوتراپی، بهویژه «مهارکنندههای نقاط کنترلی ایمنی» (Immune Checkpoint Inhibitors)، با فعالسازی سیستم دفاعی بدن، به شناسایی و نابودی سلولهای سرطانی کمک میکنند. تحقیقات پیشین در مورد چندین نوع سرطان، از جمله سرطانهای کلیه، کبد، معده، مری، سر و گردن و ملانوما، نشان داده بود که تجویز ایمونوتراپی در ساعات ابتدایی روز میتواند نتایج بهتری نسبت به عصر یا شب به همراه داشته باشد؛ کشفی که اکنون به افقهای تازهای در درمان سرطان میرسد.
ایمونوتراپی صبحگاهی: دستاوردی جدید در درمان سرطان ریه
این مطالعه پیشگامانه که در مجله معتبر Cancer به چاپ رسیده است، برای نخستین بار تأثیر زمانبندی ایمونوتراپی را در مورد سرطان ریه سلول کوچک پیشرفته (ES-SCLC) بررسی کرده است. این نوع سرطان ریه، که حدود ۱۵ درصد از کل موارد سرطان ریه را تشکیل میدهد، بسیار تهاجمی است و معمولاً پیشآگهی ضعیفی دارد. نتایج این تحقیق حاکی از آن است که تزریق ایمونوتراپی پیش از ساعت ۱۵ (۳ بعدازظهر) میتواند طول عمر بیماران مبتلا به این سرطان تهاجمی را به شکل چشمگیری افزایش دهد. این یافته، امیدهای تازهای را برای بهبود نتایج درمان سرطان ریه در میان بیماران و پزشکان به ارمغان آورده است.
جزئیات پژوهش و نقطه عطف "۳ بعدازظهر" در درمان سرطان
پژوهشگران دانشگاه Central South چین با بررسی دادههای پزشکی نزدیک به ۴۰۰ بیمار مبتلا به ES-SCLC، که بین سالهای ۲۰۱۹ تا ۲۰۲۳ تحت ایمونوتراپی و شیمیدرمانی استاندارد قرار گرفته بودند، به این نتیجه رسیدند. در این تحقیق:
بازه زمانی تزریق درمان سرطان بین ۱۱ صبح تا ۴:۳۰ بعدازظهر بود.
زمان متوسط درمان هر بیمار بر اساس ۴ چرخه ابتدایی ایمونوتراپی محاسبه شد.
بیماران به گونهای مقایسه شدند که عوامل دیگر مانند سن، جنسیت، و وضعیت عمومی تأثیر کمتری بر نتایج داشته باشند و تمرکز اصلی بر زمان دریافت درمان باشد.
بر اساس یافتهها، ساعت ۱۵ (۳ بعدازظهر) به عنوان یک نقطه بحرانی در درمان سرطان مطرح شد. بیمارانی که ایمونوتراپی خود را پیش از این ساعت دریافت کرده بودند، هم طول مدت بیشتری بدون پیشرفت بیماری زندگی کردند و هم بقای کلی بالاتری در پیگیری پنج ساله نشان دادند. این مزیت، حتی پس از در نظر گرفتن سایر فاکتورهای تأثیرگذار، همچنان به عنوان یک پیشبینیکننده مستقل برای بقای بهتر مطرح بود.
چرا زمان در درمان سرطان مهم است؟ نگاهی به مکانیسمهای زیستی
توضیح زیستی احتمالی برای این پدیده در فعالیت سلولهای T کشنده نهفته است. مطالعات آزمایشگاهی نشان میدهند که سلولهای T کشنده، که نقش حیاتی در از بین بردن مستقیم سلولهای سرطانی دارند، معمولاً در ساعات صبحگاهی میل بیشتری به مهاجرت به سمت تومورها از خود نشان میدهند. همزمانی ایمونوتراپی با این اوج فعالیت طبیعی سیستم ایمنی بدن، میتواند به درمان سرطان کمک کرده و اثربخشی آن را به میزان قابل توجهی افزایش دهد. این همگامسازی بین دارو و بیولوژی بدن، کلید بهینهسازی درمان سرطان است.
درمان زمانبندیشده (Chronotherapy): آینده نوین در راهبردهای مبارزه با سرطان
با وجود نتایج امیدوارکننده، این مطالعه دارای محدودیتهایی نیز هست. برای مثال، بیشتر شرکتکنندگان مرد بودند و تأثیر زمان درمان در زنان به وضوح مشاهده نشد. همچنین، "ساعت طلایی" دقیق برای درمان سرطان هنوز به طور کامل مشخص نشده و برای دستیابی به قطعیت کامل، انجام کارآزماییهای بالینی تصادفیشده ضروری است. از سوی دیگر، محدود کردن زمانهای درمان به ساعات خاص میتواند فشار زیادی به مراکز درمانی وارد آورد.
با این حال، این پژوهش گامی مهم به سوی «کرونوتراپی» یا درمان سرطان زمانبندیشده است. پژوهشگران پیشنهاد میکنند که با تعیین تیپ زیستی افراد (اینکه فرد سحرخیز است یا شبزندهدار)، میتوان زمان درمان را با ساعت درونی هر بیمار هماهنگ کرد. این رویکرد شخصیسازیشده نه تنها میتواند اثربخشی درمان سرطان را به اوج خود برساند، بلکه به طور بالقوه میتواند فشار بر سیستم بهداشتی را نیز مدیریت کند و فصل جدیدی در استراتژیهای مبارزه با سرطان بگشاید.
مجله سلامت و بهداشت دکتر هادی خرم نژاد
مطالب مرتبط
- چربی پنهان و دیابت: رمزگشایی از ابتلای افراد لاغر و ارتباط پیچیده چاقی با سلامت متابولیکی فاش شد
- نان سبوسدار: کلید سلامت پایدار و مبارزه با بیماریهای مزمن
- پژوهشی جدید فاش کرد: ویتامین D مادران در دوران بارداری سدی محکم در برابر پوسیدگی دندان کودکان میسازد
- نان سبوسدار: کلید سلامت پایدار و مبارزه با بیماریهای مزمن
About the Author
