231940
سقط جنین، موضوعی حساس و پیچیده در سطح جهانی است که ابعاد گوناگون پزشکی، اخلاقی و حقوقی دارد. در حالی که قوانین سقط جنین در کشورهای مختلف متفاوت است، انجام سقطهای غیرقانونی در بسیاری از جوامع، از جمله ایران، به معضلی جدی برای سلامت زنان تبدیل شده است. این اقدامات خارج از چارچوبهای پزشکی و قانونی، هر ساله جان و سلامت هزاران زن را به خطر میاندازند و پیامدهای جبرانناپذیری بر جسم و روان آنها برجای میگذارند.
قوانین سقط جنین در ایران؛ مرز بین سلامت و خطر
در ایران، سقط جنین تنها در شرایط بسیار خاص و با تأیید پزشک قانونی مجاز است. این شرایط معمولاً شامل مواردی میشود که ادامه بارداری جان مادر را به خطر اندازد یا جنین دارای ناهنجاریهای شدید و غیرقابل درمان باشد. این قوانین سختگیرانه، مرزی مشخص میان سقط قانونی و سقطهای غیرقانونی ایجاد میکنند که میتواند پیامدهای متفاوتی برای سلامت زنان به دنبال داشته باشد. سقطهای قانونی، تحت نظارت متخصصان و در مراکز درمانی استاندارد انجام میشوند و ریسک عوارض را به حداقل میرسانند، اما خارج شدن از این مسیر، خطرات عظیمی را متوجه فرد میکند. متخصصان حوزه زنان و زایمان همواره بر این نکته تأکید دارند که سقطهای غیرقانونی نه تنها تهدیدی جدی برای سلامت جسمی مادران هستند، بلکه عوارض روحی و روانی طولانیمدت نیز به همراه دارند.
پیامدهای جسمانی فاجعهبار سقطهای غیرقانونی بر زنان
دکتر فرناز مشیری، متخصص زنان و زایمان، با تأکید بر تفاوت ماهوی میان سقطهای قانونی و غیرقانونی، هشدار میدهد که سقط جنین در شرایط نامناسب، میتواند آسیبهای جبرانناپذیری به بار آورد. او توضیح میدهد که در روشهای غیرقانونی، اغلب از ابزارهای غیراستریل و بدون دانش پزشکی استفاده میشود که مستقیماً سلامت جسمی زن را نشانه میرود.
مهمترین عوارض جسمانی ناشی از سقطهای غیرقانونی عبارتند از:
پارگی رحم و آسیب به دهانه رحم: استفاده از وسایل نامناسب میتواند به پارگی بافتهای حساس رحم و دهانه رحم منجر شود که در موارد شدید، حیات بیمار را تهدید میکند و ممکن است نیاز به هیسترکتومی (برداشتن رحم) برای نجات جان وی باشد. این اتفاق، نه تنها آینده باروری زن را از بین میبرد، بلکه ضربه روانی سنگینی به او وارد میکند.
خونریزیهای شدید و غیرقابل کنترل: آسیب به عروق خونی در حین سقط غیرقانونی میتواند منجر به خونریزیهای گسترده شود که در صورت عدم رسیدگی فوری، به شوک و حتی مرگ منتهی میشود.
آسیب به اندامهای داخلی مجاور: در برخی موارد، ابزارهای غیربهداشتی و غیرتخصصی ممکن است به مثانه یا روده آسیب رسانده و عوارض جانبی پیچیدهتری را ایجاد کنند.
خطر عفونتهای مرگبار؛ چالشی جدی در سقطهای غیرقانونی
عفونت، یکی از مهلکترین خطراتی است که جان زنانی را که اقدام به سقطهای غیرقانونی میکنند، تهدید میکند. دکتر مشیری تأکید میکند: «بسیاری از زنانی که به دلیل سقطهای غیرقانونی به مراکز درمانی مراجعه میکنند، با عفونتهای شدید و گاهی مقاوم به درمان دست و پنجه نرم میکنند که متاسفانه در برخی موارد به از دست دادن جان بیمار میانجامد.»
این عفونتها معمولاً به دلیل رعایت نکردن اصول بهداشتی، استفاده از ابزارهای آلوده و عدم استریل بودن محیط انجام سقط رخ میدهند. باکتریها و میکروبها میتوانند به سرعت در بدن گسترش یافته و به عفونت خون یا سپسیس (Sepsis) منجر شوند. سپسیس یک وضعیت اورژانسی پزشکی است که میتواند به نارسایی چندین عضو و در نهایت مرگ بیمار منجر شود. مقابله با این نوع عفونتها، به ویژه در موارد مقاومت آنتیبیوتیکی، بسیار دشوار است و به رغم تلاشهای درمانی گسترده، ممکن است نتیجهای در بر نداشته باشد.
آسیبهای روانی و اجتماعی؛ رهآوردهای خاموش سقطهای غیرقانونی
فراتر از آسیبهای جسمانی، سقطهای غیرقانونی میتوانند عواقب روانی و اجتماعی عمیقی برای زنان به همراه داشته باشند. فشارهای اجتماعی، نگرانیها و احساس گناه پس از این تجربه تلخ، تأثیرات منفی طولانیمدتی بر سلامت روان فرد میگذارند. زنانی که به صورت غیرقانونی سقط میکنند، ممکن است با مشکلاتی همچون:
افسردگی شدید و مزمن
اضطراب و حملات پانیک
اختلال استرس پس از سانحه (PTSD)
احساس گناه و پشیمانی مداوم
مشکلات در روابط عاطفی و اجتماعی به دلیل پنهانکاری و انگزنی
مواجه شوند که نیازمند حمایتهای روانشناختی جدی است. عدم دسترسی به مشاوره و حمایتهای لازم، این مشکلات را تشدید میکند و میتواند منجر به انزوای اجتماعی و وخامت بیشتر وضعیت روانی شود.
در نهایت، ضروری است که جامعه و مسئولان بهداشتی به خطرات جدی سقطهای غیرقانونی توجه ویژهای داشته باشند. آگاهیبخشی درباره عواقب فاجعهبار این اقدامات و فراهم آوردن دسترسی به اطلاعات صحیح و خدمات مشاوره پزشکی و حمایتهای اجتماعی در شرایط مناسب و قانونی، میتواند گام مؤثری در کاهش موارد سقطهای غیرقانونی و حفظ سلامت جسمی و روانی زنان باشد. ترویج رویکردهای حمایتی به جای رویکردهای صرفاً قضایی و سختگیرانه، میتواند زنان را به سمت انتخابهای ایمنتر و قانونیتر سوق دهد و از بروز فجایع سلامت عمومی پیشگیری کند.
مجله سلامت و بهداشت دکتر هادی خرم نژاد
مطالب مرتبط
- گردش نگرانکننده اچآیوی در پاتوقهای بیابانی؛ هشداری جدی برای سلامت جامعه
- 🟢 اسپیرولینا: ۱۰ حقیقت علمی و ۵ عارضه جانبی که باید برای تقویت ایمنی و لاغری بدانید
- آنفلوانزای کتو: آشنایی با علائم و راهکارهای مدیریت یک دوره گذار چالشبرانگیز
- متخصصان تغذیه راز هفت نوشیدنی صبحگاهی موثر در کاهش وزن را فاش کردند
About the Author
