242016
در بحبوحه فصول شیوع بیماریهای ویروسی، بهویژه آنفلوآنزا، پرسشی کلیدی برای مادران شیرده مطرح میشود: آیا ابتلا به این بیماری به معنای قطع شیردهی است؟ متخصصان تغذیه و مشاوران شیردهی با تأکید بر اهمیت ادامه تغذیه با شیر مادر، این باور را رد کرده و آن را نه تنها بیضرر، بلکه یک مکانیسم دفاعی طبیعی برای نوزاد قلمداد میکنند. آنتیبادیهای تولیدشده در بدن مادر، سپری قدرتمند در برابر ویروسها ایجاد کرده و از طریق شیر به نوزاد منتقل میشوند و او را از خطرات بیماری محافظت میکنند.
چرا قطع نکردن شیردهی در آنفلوآنزا حیاتی است؟
مژگان مظلوم، مربی کشوری و مشاور شیردهی انجمن علمی ترویج تغذیه با شیر مادر ایران، صراحتاً توصیه میکند که مادران مبتلا به آنفلوآنزا از قطع شیردهی خودداری کنند. ویروس آنفلوآنزا با تحریک سیستم ایمنی مادر، باعث تولید آنتیبادیهای خاصی میشود که نقش کلیدی در مبارزه با عامل بیماریزا دارند. این آنتیبادیها که عمدتاً از نوع IgA و IgG هستند، از طریق شیر مادر به بدن نوزاد راه پیدا کرده و سیستم ایمنی نارس او را تقویت میکنند. بدین ترتیب، نوزاد نه تنها در برابر ویروس آنفلوآنزا مصون میشود، بلکه در برابر سایر عوامل بیماریزای محیطی نیز مقاومت بیشتری پیدا میکند. این فرآیند، بهترین و طبیعیترین روش محافظت از شیرخوار در برابر بیماریهاست.
رعایت بهداشت؛ اصلیترین راهکار شیردهی ایمن در زمان آنفلوآنزا
اگرچه فواید شیردهی در آنفلوآنزا بیشمار است، اما رعایت دقیق اصول بهداشتی برای جلوگیری از انتقال مستقیم ویروس از مادر به نوزاد ضروری است. این اقدامات ساده، خطر سرایت بیماری را به حداقل میرساند و اطمینان خاطر را برای مادر و خانواده به ارمغان میآورد:
استفاده از ماسک: مادر هنگام شیردهی یا هرگونه تماس نزدیک با نوزاد باید از ماسک استفاده کند.
شستوشوی دستها: شستن مکرر و کامل دستها با آب و صابون، بهویژه قبل از تماس با نوزاد و شیردهی، بسیار حیاتی است.
رعایت فاصله: تا حد امکان، در زمانهایی غیر از شیردهی، فاصله مناسب با نوزاد حفظ شود.
نقش واکسیناسیون آنفلوآنزا در ایمنی مادران شیرده و نوزادان
واکسیناسیون آنفلوآنزا یک گام پیشگیرانه مهم برای مادران شیرده محسوب میشود. تزریق واکسن، سیستم ایمنی مادر را برای تولید آنتیبادیهای لازم تحریک میکند. این آنتیبادیها نه تنها شدت بیماری را در صورت ابتلای مادر کاهش میدهند، بلکه از طریق شیر مادر به نوزاد نیز منتقل شده و به او ایمنی غیرفعال میبخشند. در مورد واکسیناسیون مستقیم شیرخواران نیز، مشورت با متخصص اطفال توصیه میشود؛ چرا که واکسیناسیون میتواند یک لایه محافظتی اضافی برای آنها در برابر انواع آنفلوآنزا ایجاد کند.
تغذیه مناسب مادر؛ تقویتکننده سیستم ایمنی و کیفیت شیر در دوره آنفلوآنزا
رژیم غذایی مادر در دوران ابتلا به آنفلوآنزا نقش بسزایی در تسریع روند بهبودی، تقویت سیستم ایمنی و حفظ کیفیت شیر مادر دارد. مژگان مظلوم بر لزوم رعایت نکات تغذیهای زیر تأکید میکند:
موارد پرهیز:
کاهش مصرف چای پررنگ و قهوه غلیظ: این نوشیدنیها خاصیت دیورتیک دارند و میتوانند منجر به دفع آب از بدن شوند. چای کمرنگ و قهوه رقیق (یک تا دو بار در روز) بلامانع است.
اجتناب از نمک زیاد، غذاهای سرخکرده، نوشابه، شیرینیجات، غذاهای دودی و فرآوریشده: این مواد غذایی میتوانند فشار بیشتری بر کبد و کلیهها وارد کرده و روند دفع سموم را کند کنند.
توصیههای غذایی مفید:
افزایش مصرف مایعات: آب کافی، آب سبزیجات تازه و دمنوشهای گیاهی مانند زنجبیل، نعناع و آویشن به دفع سموم بدن کمک کرده و سیستم ایمنی را تقویت میکنند.
ویتامینها و آنتیاکسیدانها:
ویتامین E: منابع غنی از جمله بادام، فندق و تخم آفتابگردان به دلیل خاصیت آنتیاکسیدانی، به کاهش آسیبهای سلولی ناشی از التهاب کمک میکنند.
ویتامین C: مرکباتی نظیر پرتقال، لیمو، کیوی، همچنین فلفل دلمهای و گوجهفرنگی برای تقویت سلامت ریهها و بهبود عملکرد سیستم ایمنی بسیار مؤثرند.
سبزیجات:
کلم بروکلی، گلکلم، کلمبرگ، اسفناج، جعفری، کرفس و هویج نه تنها سرشار از ویتامینها و مواد معدنی هستند، بلکه برخی از آنها مانند کرفس، به تحریک و افزایش ترشح شیر مادر نیز کمک میکنند. این سبزیجات با تأمین فیبر و ریزمغذیهای ضروری، به سلامت دستگاه گوارش و بهبود کلی وضعیت جسمانی مادر یاری میرسانند.
در نهایت، ادامه تغذیه با شیر مادر در دوران آنفلوآنزا نه تنها به سلامت نوزاد کمک میکند، بلکه فرآیند بهبودی مادر را نیز با اطمینان خاطر بیشتری همراه میسازد. با رعایت دقیق توصیههای بهداشتی و تغذیهای، مادران میتوانند این دوران را با موفقیت پشت سر گذاشته و بهترین محافظت را برای فرزند دلبند خود فراهم آورند. مراقبتهای تغذیهای و خودمراقبتی در دوران بیماری برای مادران شیرده، اساسی و حیاتی است.
مجله سلامت و بهداشت دکتر هادی خرم نژاد
مطالب مرتبط
- بازگرداندن قند خون به سطح طبیعی در پیشدیابت، خطر حمله قلبی را به شکل چشمگیری کاهش میدهد
- طب سنتی ایران پرده از رازهای سفیدی مو برمیدارد: از بلغم تا راهکارهای تغذیهای
- سالادهای آماده؛ چالش پنهان سلامت و ضرورت شستوشوی دوباره
- تحقیقات نوین: سرعت عبور مدفوع در روده، عامل کلیدی در سلامت عمومی و میکروبیوم است
About the Author
