254471
اضطراب، این مهمان ناخوانده زندگی مدرن، بیش از آنکه صرفاً یک حالت ذهنی باشد، واکنشی پیچیده است که میتواند تمامی ابعاد جسم و روان انسان را تحت تأثیر قرار دهد. در دنیای پرشتاب امروز، مواجهه با احساس نگرانی و کلافگی به پدیدهای رایج تبدیل شده است، اما آیا میتوان این چرخه طاقتفرسای اضطراب مزمن را شکست و به آرامش بازگشت؟ بر اساس گزارش سلامت نیوز به نقل از هندوستان تایمز، متخصصان بر این باورند که با به کارگیری راهکارهای مؤثر، مدیریت اضطراب کاملاً امکانپذیر است.
اضطراب: از واکنش طبیعی تا چالش مزمن سلامت
اضطراب در ذات خود، یک مکانیسم دفاعی طبیعی است؛ احساسی از دلواپسی که در مواجهه با موقعیتهای مهم یا تهدیدکننده به سراغ ما میآید و میتواند کارکرد محافظتی داشته باشد. برای مثال، کمی اضطراب پیش از یک امتحان مهم یا ارائه کاری، میتواند انگیزه لازم برای آمادگی بهتر را فراهم آورد. اما زمانی که این احساس از حد طبیعی فراتر رود و به یک وضعیت مزمن تبدیل شود، نه تنها سودمند نیست بلکه به یک چالش جدی برای سلامت جسمی و روانی فرد بدل میشود. اینجاست که نیاز به درک و مدیریت اضطراب بیش از پیش احساس میگردد.
مدیریت اضطراب: درک ابعاد فیزیکی این چالش پنهان
آروشی کهولی، درمانگر سلامت روان و توانبخشی، تأکید میکند که اضطراب فراتر از یک تفکر یا نگرانی صرف است و ابعاد عمیقاً فیزیکی دارد. این حالت قدرتمند میتواند فیزیولوژی بدن را بازنویسی کند. سیستم عصبی انسان در مواجهه با اضطراب فعال شده و در بسیاری موارد قادر به تمایز میان خطرات واقعی و تهدیدهای ادراکی یا احساسی (مانند ترس از قضاوت یا شکست) نیست. همین عدم تمایز، منجر به بروز واکنشهای بدنی مشابه با مواجهه با یک خطر جدی میشود.
نشانههای فیزیکی اضطراب میتوانند شامل موارد زیر باشند:
تپش قلب و افزایش ضربان
تنفس سطحی و تند
گرفتگی و تنش عضلات
احساس دائمی دلشوره و بیقراری
پیامدهای اضطراب مزمن: خطری جدی برای سلامت جسم و روان
اضطراب مداوم و مدیریت نشده، پیامدهای جدی جسمانی دارد. در این شرایط، سطح هورمونهای استرس مانند کورتیزول در بدن بالا باقی میماند که در بلندمدت میتواند به سلامت آسیب برساند. کیفیت خواب کاهش یافته و بدن به سختی میتواند به استراحت عمیق برسد، فرایندهای گوارشی کند میشوند و سطح انرژی به طرز چشمگیری افت میکند. بهمرور زمان، بدن به این تنش عادت کرده و حالت هشدار را به عنوان وضعیت طبیعی خود میپذیرد. در نتیجه، آرامش برای سیستم عصبی ناآشنا میشود و حتی در غیاب مشکلات واقعی، فرد درگیر نگرانی و تشویش خواهد بود. این وضعیت نه تنها بر عملکرد روزانه فرد تأثیر میگذارد، بلکه میتواند سیستم ایمنی بدن را تضعیف کرده و خطر ابتلا به بیماریهای مختلف را افزایش دهد.
۸ راهکار متخصصان برای مدیریت اضطراب و بازیابی تعادل
برای شکستن چرخه اضطراب مزمن و بازگرداندن آرامش به بدن، آروشی کهولی هشت توصیه کاربردی و مؤثر را پیشنهاد میکند:
مکث و مشاهده آگاهانه: لحظهای توقف کنید و به وضعیت فعلی بدن خود، ریتم نفسها و هرگونه تنش عضلانی توجه کنید. این آگاهی اولیه، گام نخست در مسیر مدیریت اضطراب و دستیابی به آرامش است.
تنفس عمیق و آگاهانه: با تمرکز بر بازدم، آن را کمی طولانیتر از دم انجام دهید. این الگوی تنفسی پیامی واضح به سیستم عصبی ارسال میکند که "شما در امنیت هستید" و به کاهش سریع اضطراب کمک میکند.
حرکت ملایم بدن: انجام فعالیتهای فیزیکی ملایم مانند کششهای آرام، پیادهروی کوتاه یا تمرینات یوگا، به رهاسازی استرس و تنشهای ذخیرهشده در عضلات کمک کرده و در تقویت توانایی مدیریت اضطراب نقش دارد.
ایجاد آیینهای آرامشبخش: برای خود لحظات کوچک و هدفمند آرامشبخش ایجاد کنید. آهسته چای نوشیدن، نشستن کنار پنجره یا گوش دادن به موسیقی آرام، میتواند بدن را دوباره به حس آرامش عادت دهد.
نامگذاری احساسات: احساسات خود را شناسایی و نامگذاری کنید. گفتن جملاتی مانند "هماکنون بخشی از وجود من احساس اضطراب میکند"، به مشاهده بدون قضاوت کمک کرده و حس امنیت درونی را تقویت میکند.
استراحت پیشگیرانه: منتظر نمانید تا کاملاً خسته یا فرسوده شوید. استراحتهای کوتاه و منظم در طول روز، به بدن یاد میدهد که بدون احساس گناه یا نگرانی، آرام بگیرد و از تشدید اضطراب جلوگیری میکند.
جستجوی حمایت اجتماعی: احساسات خود را با فردی مورد اعتماد در میان بگذارید. درددل و ارتباط صمیمانه، میتواند حس دیده شدن و حمایت را به ارمغان آورده و به آرامش سیستم عصبی کمک شایانی کند.
مراجعه به متخصص: اگر اضطراب شما به حدی رسیده است که مانع از ساختن زندگی دلخواهتان شده و کنترل آن از توان شما خارج است، درنگ نکنید و برای مدیریت اضطراب و بازیابی کیفیت زندگی، از کمک حرفهای روانشناسان و درمانگران بهرهمند شوید.
با توجه به اینکه اضطراب بخش جداییناپذیر زندگی بسیاری از افراد شده است، درک ابعاد آن و به کارگیری راهکارهای عملی برای مدیریت اضطراب، نه تنها به بهبود سلامت روان کمک میکند، بلکه کیفیت زندگی جسمانی و اجتماعی را نیز ارتقا میبخشد. آغاز مسیر آرامش، با شناخت و پذیرش این وضعیت آغاز میشود و با تمرین و مداومت، به نتایج پایدار دست خواهد یافت.
مجله سلامت و بهداشت دکتر هادی خرم نژاد
مطالب مرتبط
- چهار ادویه قدرتمند سرشار از آنتیاکسیدان: تقویت ایمنی و مبارزه با التهاب به روشی طبیعی
- پروبیوتیکها: باکتریهای مفید، راهگشای ارتقای سلامت گوارش و بهبود عملکرد سیستم ایمنی بدن هستند
- آلودگی هوا سلامت چشمها را به خطر میاندازد؛ از خشکی مزمن تا احتمال قوز قرنیه و آب مروارید
- سقطهای غیرقانونی به تهدیدی جدی برای سلامت جسمی و روانی زنان در ایران تبدیل شدهاند
About the Author
