در یکی از جامع‌ترین و واقعی‌ترین مطالعات تغذیه‌ای که توسط پژوهشگران دانشگاه کالج لندن (UCL) و بیمارستان دانشگاهی لندن (UCLH) انجام شده، مشخص شد که پیروی از رژیم غذایی کم‌فرآوری‌شده می‌تواند به کاهش وزن دو برابر بیشتر نسبت به رژیم‌های غذایی فوق‌فرآوری‌شده منجر شود؛ آن هم بدون نیاز به کاهش حجم غذا یا شمارش کالری.
تأثیر نوع فرآوری غذا بر کاهش وزن؛ یافته‌ای علمی و کاربردی
این تحقیق که نتایج آن در نشریه معتبر Nature Medicine منتشر شده، برای نخستین‌بار رژیم‌های غذایی کم‌فرآوری‌شده (MPF) و فوق‌فرآوری‌شده (UPF) را در شرایط واقعی زندگی روزمره مورد بررسی قرار داده است. برخلاف تصور رایج، نوع فرآوری غذاها حتی در صورت رعایت اصول تغذیه‌ای، نقش مهمی در کنترل وزن ایفا می‌کند.
پژوهشگران دریافتند که رژیم غذایی کم‌فرآوری‌شده، بدون اعمال محدودیت در میزان مصرف غذا، منجر به کاهش وزن قابل‌توجهی می‌شود. این کاهش وزن عمدتاً ناشی از کاهش چربی و آب بدن بوده و حجم عضلات حفظ شده است؛ نشانه‌ای از بهبود ترکیب بدنی و کاهش چربی‌های ناسالم.
طراحی مطالعه؛ مقایسه دو سبک تغذیه در شرایط واقعی
در این مطالعه، ۵۵ فرد بزرگسال به دو گروه تقسیم شدند. گروه اول ابتدا به مدت هشت هفته از رژیم MPF شامل غذاهایی مانند جو دوسر شب‌خیس‌خورده و اسپاگتی خانگی استفاده کرد. پس از یک دوره چهار هفته‌ای استراحت، وارد رژیم UPF شامل غذاهایی مانند بارهای جو آماده و لازانیای نیمه‌حاضر شد. گروه دوم این مراحل را به ترتیب معکوس طی کرد. در نهایت، ۵۰ نفر حداقل یکی از دو رژیم را به‌طور کامل دنبال کردند.
تمام غذاهای ارائه‌شده با راهنمای تغذیه‌ای «Eatwell» وزارت بهداشت بریتانیا مطابقت داشتند و شرکت‌کنندگان مجاز بودند به‌طور آزادانه و بدون محدودیت، به اندازه دلخواه غذا مصرف کنند.
نتایج چشمگیر؛ کاهش وزن بدون محدودیت غذایی
یافته‌های این مطالعه نشان داد که هر دو گروه پس از هر دوره رژیم غذایی، کاهش وزن داشتند، اما کاهش وزن در رژیم کم‌فرآوری‌شده به‌طور متوسط دو برابر بیشتر بود. کاهش وزن در رژیم MPF برابر با ۲.۰۶ درصد و در رژیم UPF برابر با ۱.۰۵ درصد ثبت شد. این تفاوت معادل کاهش روزانه ۲۹۰ کیلوکالری در رژیم MPF و ۱۲۰ کیلوکالری در رژیم UPF بود.
پیام کلیدی مطالعه؛ کیفیت غذا مهم‌تر از کمیت آن
نتایج این پژوهش نشان می‌دهد که برای دستیابی به وزن سالم، نیازی به کاهش حجم غذا یا شمارش دقیق کالری نیست. کافی است نوع غذاهایی که مصرف می‌کنیم را تغییر دهیم و از غذاهای کم‌فرآوری‌شده استفاده کنیم. این رویکرد نه‌تنها به کاهش وزن کمک می‌کند، بلکه ترکیب بدنی را نیز بهبود می‌بخشد و سلامت عمومی را ارتقاء می‌دهد.
این مطالعه می‌تواند مبنای جدیدی برای توصیه‌های تغذیه‌ای باشد و نشان دهد که انتخاب هوشمندانه غذاها، حتی بدون محدودیت‌های سخت‌گیرانه، می‌تواند نتایج قابل‌توجهی در کنترل وزن و سلامت بدن داشته باشد.
مجله سلامت و بهداشت دکتر هادی خرمنژاد
