ظرفیت بازار گیاهان دارویی و طب سنتی ایران در سال ۱۴۰۴، حدود ۱۳ تا ۱۵ میلیارد دلار برآورد شده است. این رقم قابل توجه، نشان از اهمیت و پتانسیل بالای این حوزه در اقتصاد کشور دارد و نیازمند برنامهریزی و توسعهای هدفمند برای تحقق آن است.
دامون رزمجویی، دبیر ستاد توسعه فناوری گیاهان دارویی و طب سنتی، با اشاره به پیشگامی ایرانیان در علم طب و گیاهان دارویی، علاقه روزافزون مردم به طب سنتی و استفاده از گیاهان دارویی را نشانهای از گرایش جامعه به رویکردهای طبیعی و سنتی در حفظ سلامتی دانست. وی همچنین شیوع بیماریهای نوظهور، به ویژه بیماریهای عفونی، و حمایت سازمان بهداشت جهانی از رویکرد استفاده از گیاهان دارویی را از دیگر عوامل موثر در افزایش توجه به این حوزه برشمرد.
رزمجویی با بیان اینکه ایران نیز در این مسیر قرار گرفته است، از تلاشهای صورت گرفته برای توسعه و پیشبرد این حوزه خبر داد و نقش تسهیلگر ستاد توسعه فناوری گیاهان دارویی و طب سنتی را در شناسایی چالشها و ارائه راهکارهای مناسب مورد تاکید قرار داد. وی با اشاره به سند ملی گیاهان دارویی و طب سنتی، مصوب شورای عالی انقلاب فرهنگی در سال ۱۳۹۲، اهداف و اقدامات این سند در حوزه تجارت بینالمللی را شامل توسعه صادرات، افزایش ارزش افزوده، ساماندهی تولید و توزیع، و تجاریسازی دستاوردهای علمی عنوان کرد.
سید سیف سهندی، معاون ستاد توسعه فناوری گیاهان دارویی و طب سنتی، با تشریح ارزش فعلی گیاهان دارویی در کشور و اشاره به برآورد ظرفیت بازار گیاهان دارویی و طب سنتی پس از تحقق اهداف سند ملی گیاهان دارویی در سال ۱۴۰۴، این ظرفیت را بین ۱۳ تا ۱۵ میلیارد دلار برآورد کرد. وی همچنین سطح زیر کشت گیاهان دارویی در سال ۱۴۰۲ را حدود ۲۲۴ هزار هکتار اعلام کرد که ۵۰ درصد آن مربوط به کشت زعفران است.
سهندی با بیان اینکه ایران رتبه ۱۶ را در بین کشورهای صادرکننده گیاهان دارویی دارد، ارزش صادرات گیاهان دارویی و فرآوردههای طبیعی در سالهای اخیر را رو به کاهش دانست. وی در پایان ارزش صادراتی گیاهان دارویی در سال ۱۴۰۲ را تشریح کرد و زعفران را با ۵۹ درصد، سیر با ۱۱ درصد، کرفس با ۷.۶ درصد، و گشنیز و عصاره شیرین بیان با ۴ درصد، مهمترین اقلام صادراتی در این حوزه معرفی کرد.
این آمار و ارقام نشان میدهد که صنعت گیاهان دارویی در ایران با وجود ظرفیت بالا، هنوز با چالشهایی در زمینه صادرات و فرآوری روبروست که نیازمند توجه و برنامهریزی بیشتر است. با این حال، بازار رو به رشد این محصولات در جهان و ظرفیت بالای ایران در تولید گیاهان دارویی، فرصت مناسبی را برای توسعه این صنعت و ایجاد ارزش افزوده بیشتر فراهم میکند.