بیوتکنولوژی پزشکی به‌عنوان یکی از حوزه‌های راهبردی و نوظهور در جهان امروز، نقشی کلیدی در ارتقای سلامت عمومی، توسعه اقتصادی و افزایش قدرت علمی کشورها ایفا می‌کند. در همین راستا، سینا دُر یتیم، مشاور علمی معاونت پارلمانی ریاست جمهوری، در گفت‌وگویی با خبرنگار مهر بر اهمیت تشکیل کارگروه ویژه بیوتکنولوژی پزشکی در دولت تأکید کرد و آن را گامی ضروری برای حفظ و توسعه این سرمایه استراتژیک دانست.
بیوتکنولوژی پزشکی؛ منبع قدرت در رقابت‌های جهانی
به گفته دُر یتیم، بیوتکنولوژی پزشکی نه‌تنها در عرصه درمان و تولید داروهای پیشرفته مانند واکسن‌ها و داروهای مبتنی بر ژن و سلول نقش‌آفرینی می‌کند، بلکه در شاخص‌های اقتصادی و سیاسی نیز اثرگذار است. کشورهایی که در این حوزه سرمایه‌گذاری هدفمند داشته‌اند، توانسته‌اند جایگاه خود را در رقابت‌های جهانی ارتقا دهند. ایران نیز با برخورداری از نیروی انسانی متخصص و پیشرفت‌های علمی در سال‌های اخیر، ظرفیت تبدیل شدن به یکی از قطب‌های منطقه‌ای در این زمینه را دارد.
خطر وابستگی در صورت غفلت از توسعه بیوتکنولوژی
با وجود این ظرفیت‌ها، عدم توجه کافی به بیوتکنولوژی پزشکی می‌تواند کشور را در آینده‌ای نزدیک با چالش‌های جدی مواجه کند. وابستگی به واردات داروهای بیوتکنولوژیک، واکسن‌ها و فناوری‌های درمانی پیشرفته، از جمله مخاطراتی است که در صورت نبود برنامه‌ریزی دقیق، گریبان‌گیر نظام سلامت خواهد شد. دُر یتیم هشدار داد که غفلت از این حوزه، به معنای عقب‌ماندگی در رقابت‌های علمی و درمانی جهانی است.
نیاز به ساختار هماهنگ و سیاست‌گذاری کلان
در شرایط فعلی، نبود یک نهاد مرکزی و هماهنگ‌کننده برای مدیریت اجزای مختلف بیوتکنولوژی پزشکی، یکی از موانع اصلی توسعه این صنعت محسوب می‌شود. دُر یتیم پیشنهاد کرد که دولت با تشکیل کارگروه ویژه بیوتکنولوژی پزشکی، زمینه تدوین سیاست‌های ملی منسجم را فراهم کند. این کارگروه باید با مشارکت وزارتخانه‌های مرتبط، مراکز علمی، شرکت‌های دانش‌بنیان و بخش خصوصی، به‌صورت یکپارچه عمل کرده و مسیر توسعه پایدار این حوزه را هموار سازد.
تدوین طرح جامع ملی برای توسعه فناوری‌های نوین درمانی
مشاور علمی معاونت پارلمانی ریاست جمهوری همچنین خواستار تبدیل این کارگروه به یک طرح جامع ملی شد که تمرکز آن بر چند محور کلیدی باشد: توسعه زیرساخت‌های تحقیقاتی، تأمین منابع مالی برای پژوهش‌های نوآورانه، حمایت عملی از شرکت‌های فناور، اصلاح قوانین و مقررات حمایتی، و تسهیل فرآیند تجاری‌سازی محصولات بیوتکنولوژیک. چنین طرحی می‌تواند نه‌تنها نیازهای داخلی را پاسخ دهد، بلکه ایران را به صادرکننده فناوری‌های درمانی در منطقه تبدیل کند.
در نهایت، تقویت بیوتکنولوژی پزشکی نیازمند اراده سیاسی، برنامه‌ریزی دقیق و همکاری گسترده میان نهادهای دولتی و خصوصی است. تشکیل کارگروه تخصصی در دولت، نخستین گام در مسیر تحقق این هدف ملی خواهد بود.
مجله سلامت و بهداشت دکتر هادی خرم نژاد
