سرطان روده بزرگ یکی از شایع‌ترین سرطان‌ها در جهان به‌شمار می‌رود و تشخیص زودهنگام آن تا ۹۰ درصد شانس درمان را افزایش می‌دهد. با این‌حال کولونوسکوپی–روش استاندارد فعلی–به‌دلیل تهاجمی‌بودن، هزینه بالا و نیاز به متخصص محدود به جمعیت محدودی است. پژوهشگران دانشگاه ژنو، با تلفیق هوش مصنوعی و تحلیل پیشرفته میکروبیوتای روده، آزمایشی مدفوعی ابداع کرده‌اند که می‌تواند همین کار را با دقتی نزدیک به کولونوسکوپی انجام دهد.
نقاط قوت روش آزمایش ساده
- دقت تشخیصی ۹۰٪ در شناسایی سرطان کولورکتال، نزدیک به میانگین ۹۴٪ کولونوسکوپی
- بررسی زیرگونه‌های باکتریایی روده و استخراج الگوهای کلیدی با یادگیری ماشین
- غیرتهاجمی، ارزان‌تر و بدون نیاز به دوره آماده‌سازی و بیهوشی
این آزمایش براساس یک بانک اطلاعاتی جامع از میکروب‌های روده طراحی شده است. هوش مصنوعی با شناسایی الگوهای عملکردی زیرگونه‌ها، توانسته داده‌های مدفوع را به پیش‌بینی ابتلا یا عدم ابتلا به سرطان روده تبدیل کند.
گام‌های بعدی و چشم‌انداز
پروفسور میرکو ترایکوفسکی، رهبر تیم پژوهشی، از آغاز کارآزمایی‌های بالینی در بیمارستان‌های ژنو خبر داده تا کارایی این روش در شناسایی ضایعات پیش‌سرطانی و مراحل مختلف سرطان محک زده شود. اگر نتایج موفقیت‌آمیز باشد، می‌توان:
- آزمایش را در برنامه‌های کشوری غربالگری قرار داد و هزینه‌های نظام سلامت را کاهش داد
- فناوری مشابه را برای تشخیص سایر بیماری‌های گوارشی یا متابولیک توسعه داد
تشخیص زودهنگام سرطان روده نیازمند دسترسی سهل و فراگیر است. با این نوآوری، نه‌تنها بیماران از درد و دشواری کولونوسکوپی رها می‌شوند، بلکه مسیری نوین برای استفاده از هوش مصنوعی در پزشکی گشوده میشود—تحولی که می‌تواند جان هزاران نفر را نجات دهد.
مجله سلامت و بهداشت دکتر هادی خرم نژاد
