از خواص و فرآورده‌های متنوع سویا تا موارد احتیاط
ترکیب تغذیه‌ای سویا
سویا یکی از غنی‌ترین منابع پروتئین گیاهی است که برای وگان‌ها و گیاه‌خواران اهمیت ویژه‌ای دارد. طبق داده‌های USDA، ۱۰۰ گرم سویای خام حدود ۳۶.۵ گرم پروتئین، ۱۹.۹ گرم چربی، ۳۰.۲ گرم کربوهیدرات (شامل ۹.۳ گرم فیبر) و ویتامین‌هایی چون فولات و ویتامین K دارد. اسیدهای چرب امگا-۳ و امگا-۶ در ترکیب چربی سویا، آن را برای سلامت قلب و عروق نیز مفید می‌سازند.
خواص سویا برای سلامتی
خواص سویا در پیشگیری و بهبود بسیاری از مشکلات سلامت اثبات شده است. مطالعات Harvard T.H. Chan School of Public Health نشان می‌دهد جایگزینی پروتئین سویا به جای گوشت قرمز می‌تواند سطح کلسترول LDL را تا ۱۰ درصد کاهش دهد. فواید اصلی خواص سویا عبارت‌اند از:
- کاهش خطر بیماری‌های قلبی با مصرف روزانه حداقل ۲۵ گرم پروتئین سویا در کنار رژیمی کم‌چرب
- بهبود سلامت گوارش با فیبر بالا و پروبیوتیک‌های محصولات تخمیر شده مثل تمپه
- اثرات آنتی‌اکسیدانی ایزوفلاون‌های سویا در کاهش خطر سرطان پستان و پروستات
- حفظ تراکم استخوانی در یائسگی و کاهش علائم گرگرفتگی با فعالیت استروژنی ضعیف سویا
فرآورده‌های متنوع سویا
محصولات مختلف سویا در آشپزی جهانی کاربرد دارند و ارزش تغذیه‌ای آن را افزایش می‌دهند:
- تمپه: لیستریا و باکتری‌های مفید روده را تحریک می‌کند
- ادامامه (سویای سبز): آرام‌بخش فشار خون و منبع غنی فولات
- شیر سویا و توفو: جایگزین‌های بدون لاکتوز و سرشار از پروتئین
موارد احتیاط در مصرف سویا
مصرف متعادل سویا برای بهره‌مندی از خواص سویا ضروری است. مصرف بیش از ۵۰ گرم سویا خام (حدود یک پیمانه پروتئین سویایی) ممکن است در افراد مبتلا به کمبود ید تداخل هورمونی ایجاد کند. همچنین کسانی که حساسیت غذایی دارند یا بیماری تیروئید دارند، قبل از مصرف گسترده باید با متخصص تغذیه یا پزشک مشورت کنند.
با رعایت تعادل در مصرف و انتخاب فرآورده‌های تخمیر شده، خواص سویا می‌تواند بخش ارزشمندی از رژیم غذایی شما باشد و به بهبود سلامت قلب، استخوان و دستگاه گوارش کمک کند.
مجله سلامت و بهداشت دکتر هادی خرم نژاد
About the Author
