عوامل پیش‌بینی‌کننده سلامت مغز در سالمندی

مطالعه‌ای جدید نشان می‌دهد که عوامل متعددی در خطر ابتلا به زوال عقل در سنین بالا نقش دارند. پژوهشگران آمریکایی دریافتند که نمرات پایین در آزمون‌های شناختی و سلامت عمومی ضعیف در دهه هفتم زندگی، پیش‌بینی کننده‌های قوی برای بروز این بیماری در آینده هستند. علاوه بر این، تحصیلات، به ویژه داشتن مدرک دیپلم، نقش محافظتی قابل توجهی در برابر زوال عقل دارد. این مطالعه همچنین به تاثیر منطقه جغرافیایی اشاره می‌کند، به طوری که ساکنان جنوب ایالات متحده با خطر بیشتری مواجه هستند.

سبک زندگی نیز نقش تعیین کننده‌ای دارد. افرادی که از جوانی ورزش می‌کنند و فعالیت‌های ذهنی منظم دارند، کمتر در معرض زوال عقل قرار می‌گیرند. برعکس، کم تحرکی، فعالیت ذهنی کم و مصرف الکل از عوامل خطر شناخته شده هستند. چاقی مفرط و سایر بیماری‌های مزمن مانند دیابت و سکته مغزی قبل از سن ۶۰ سالگی نیز با افزایش احتمال ابتلا به زوال عقل در مراحل بعدی زندگی مرتبط هستند.

محققان تاکید می‌کنند که در حالی که برخی عوامل مانند ژنتیک و سن قابل تغییر نیستند، بسیاری از عوامل خطر دیگر قابل کنترل هستند. رژیم غذایی سالم، ورزش منظم، فعالیت‌های اجتماعی، کنترل بیماری‌های مزمن، خواب کافی و پرهیز از مصرف الکل می‌تواند به حفظ سلامت مغز در سنین بالا کمک کند. با این حال، این مطالعه ثابت نمی‌کند که تغییر سبک زندگی به طور قطع از زوال عقل پیشگیری می‌کند، بلکه نشان می‌دهد که اصلاح این عوامل با کاهش خطر ابتلا به آن مرتبط است. پژوهشگران به مطالعات بیشتری برای بررسی تاثیر مداخلات هدفمند بر گروه‌های مختلف اشاره می‌کنند.

براساس آمارهای جهانی، بیش از ۵۵ میلیون نفر در سراسر جهان به زوال عقل مبتلا هستند و سالانه حدود ۱۰ میلیون مورد جدید گزارش می‌شود. بیش از ۶۰ درصد از این افراد در کشورهای کم‌درآمد یا با درآمد متوسط زندگی می‌کنند. زوال عقل شامل طیف وسیعی از بیماری‌هاست که بر حافظه، تفکر و توانایی انجام فعالیت‌های روزمره تاثیر می‌گذارند و با گذشت زمان بدتر می‌شوند. بیماری آلزایمر شایع‌ترین نوع زوال عقل است.

مجله سلامت و بهداشت دکتر هادی خرم نژاد