شکر و افسردگی چگونه قند زیاد بر خلق‌وخویمان تاثیر می‌گذارد؟
ارتباط مستقیم قند با نوسانات خلقی
مصرف بیش از حد شکر تنها به اضافه‌وزن و مشکلات جسمی محدود نمی‌شود، بلکه می‌تواند به‌طور مستقیم بر سلامت روان و خلق‌وخو تأثیر بگذارد. تحقیقات نشان می‌دهد که پس از مصرف شیرینی‌ها و شکلات، افزایش سریع قند خون ابتدا احساس انرژی و نشاط ایجاد می‌کند، اما این وضعیت پایدار نیست. با افت ناگهانی قند خون، فرد دچار خستگی، اضطراب و نوسانات خلقی می‌شود؛ حالتی که در صورت تکرار، زمینه‌ساز بروز اختلالات روانی خواهد بود.
شکر و افزایش خطر افسردگی
مطالعات جدید نشان داده‌اند که مصرف بالای قند می‌تواند خطر ابتلا به افسردگی و اضطراب را افزایش دهد. نوسانات شدید قند خون، سیستم عصبی را تحت فشار قرار داده و باعث تحریک‌پذیری و کاهش تمرکز می‌شود. این تغییرات مداوم در سطح انرژی و خلق‌وخو، به‌ویژه در بزرگسالان، احتمال بروز اختلالات روانی را بیشتر می‌کند.
نقش دوپامین و وابستگی به قند
قند بر انتقال‌دهنده‌های عصبی مغز، به‌ویژه دوپامین، اثر مستقیم دارد. مصرف شیرینی باعث آزاد شدن دوپامین و ایجاد احساس لذت می‌شود، اما این اثر موقتی است. با تکرار این چرخه، مغز برای دستیابی به همان میزان لذت به قند بیشتری نیاز پیدا می‌کند. این وابستگی تدریجی می‌تواند به اعتیاد رفتاری به قند و در نهایت به مشکلات روانی جدی منجر شود.
راهکارهای کاهش اثرات منفی شکر
کارشناسان توصیه می‌کنند برای بهبود سلامت روان و پیشگیری از افسردگی، مصرف قندهای افزودنی کاهش یابد و جایگزین‌های سالم در رژیم غذایی قرار گیرد:
- نوشیدن آب به جای نوشیدنی‌های شیرین
- مصرف میوه‌ها، سبزیجات و غلات کامل برای تثبیت سطح قند خون
- گنجاندن مواد غذایی سرشار از فیبر و ویتامین‌ها در وعده‌های روزانه
سبک زندگی سالم و تأثیر آن بر خلق‌وخو
علاوه بر اصلاح رژیم غذایی، رعایت اصولی مانند خواب کافی و ورزش منظم نقش مهمی در کاهش اثرات منفی قند بر روان دارد. فعالیت بدنی منظم با تنظیم هورمون‌ها و بهبود گردش خون، به تثبیت خلق‌وخو کمک می‌کند و خواب کافی نیز از نوسانات شدید انرژی و اضطراب جلوگیری می‌کند.
جمع‌بندی
مصرف زیاد شکر نه‌تنها سلامت جسمی بلکه تعادل روانی را نیز تهدید می‌کند. کاهش مصرف قند و جایگزینی آن با مواد غذایی سالم، همراه با سبک زندگی متعادل، می‌تواند به بهبود خلق‌وخو، کاهش اضطراب و پیشگیری از افسردگی کمک کند. این تغییرات ساده اما مؤثر، راهی پایدار برای حفظ سلامت روان و جسم در زندگی روزمره است.
مجله سلامت و بهداشت دکتر هادی خرم نژاد
About the Author
