چرا متفورمین اثر ورزش بر کنترل قند خون را کاهش می دهد؟
یافتههای تازه درباره متفورمین و ورزش
پژوهشهای جدید نشان میدهد که متفورمین، یکی از پرمصرفترین داروهای دیابت، میتواند اثرات مثبت ورزش بر کنترل قند خون و سلامت عروق را کاهش دهد. این دارو که میلیونها نفر برای مدیریت دیابت نوع ۲ مصرف میکنند، بهطور ناخواسته بخشی از مزایای ورزش در بهبود عملکرد بدن را محدود میسازد.
جزئیات مطالعه دانشگاه راتگرز
در یک تحقیق بالینی، ۷۲ فرد مبتلا به سندرم متابولیک به چهار گروه تقسیم شدند:
- ورزش شدید همراه با دارونما
- ورزش شدید همراه با متفورمین
- ورزش سبک همراه با دارونما
- ورزش سبک همراه با متفورمین

این افراد طی ۱۶ هفته تحت بررسی قرار گرفتند. نتایج نشان داد که ورزش بهتنهایی باعث بهبود جریان خون، افزایش حساسیت به انسولین و کاهش قند خون شد. اما در گروههایی که متفورمین مصرف میکردند، این اثرات بهطور قابل توجهی کاهش یافت. حتی افزایش آمادگی جسمانی و کاهش التهاب در این افراد کمتر از گروههای بدون دارو بود.
چرا متفورمین اثر ورزش را محدود میکند؟
محققان معتقدند دلیل اصلی این پدیده به عملکرد میتوکندری در سلولها مربوط میشود. متفورمین با مهار بخشی از فعالیت میتوکندری، استرس اکسیداتیو را کاهش میدهد. هرچند این مکانیسم برای کنترل قند خون مفید است، اما همزمان میتواند مانع از تطبیق سلولی ناشی از ورزش شود. به بیان ساده، همان فرآیندی که متفورمین را مؤثر میکند، پاسخ بدن به ورزش را محدود میسازد.
پیامدهای بالینی برای بیماران دیابتی
ورزش یکی از ارکان اصلی پیشگیری و درمان دیابت است. اگر متفورمین اثرات ورزش را کاهش دهد، بیماران ممکن است از مزایای کامل فعالیت بدنی در کاهش خطر دیابت و بیماریهای قلبی محروم شوند. این موضوع اهمیت طراحی برنامههای درمانی شخصیسازیشده را دوچندان میکند. پزشکان باید ترکیب دارو و ورزش را با دقت بررسی کنند تا بیماران بیشترین بهره را از هر دو روش ببرند.
جمعبندی
یافتههای تازه نشان میدهد که متفورمین میتواند اثرات مثبت ورزش بر کنترل قند خون و سلامت قلبی-عروقی را کاهش دهد. با این حال، بیماران نباید خودسرانه مصرف دارو یا ورزش را قطع کنند. بهترین راهکار، مشاوره با پزشک و تدوین برنامهای متناسب با شرایط فردی است تا هم دارو و هم ورزش در کنار یکدیگر بیشترین اثر را داشته باشند.
مجله سلامت و بهداشت دکتر هادی خرم نژاد