ابراز زیبایی از طریق لوازم آرایش می‌تواند اعتماد به نفس را افزایش دهد، اما اغلب ترکیبات شیمیایی پنهان در این محصولات، اثرات نامطلوبی بر سلامت به‌جا می‌گذارند. از فلزات سنگین گرفته تا آلودگی‌های میکروبی و اختلال‌گران هورمونی، هر یک می‌توانند پیامدهایی از جوش‌های سرسخت تا ریسک‌های بلندمدت سرطان را به همراه داشته باشند.
- آلودگی فلزات سنگین گروهی از کرم‌پودرها و رژگونه‌ها ممکن است حاوی آرسنیک، سرب یا جیوه باشند که به‌تدریج از طریق پوست وارد جریان خون می‌شوند و با تأثیر بر سیستم عصبی، کلیه و حتی تولیدمثل، مشکلات جدی به‌بار می‌آورند.
- آکنه کازمتیکا برخی مواد معدنی و ترکیبات چرب در کانسیلر یا کرم‌پودر، منافذ پوست را مسدود کرده و جوش‌های ریز و دردناک در نواحی آرایشی (گونه، پیشانی) ایجاد می‌کنند؛ امری که با قطع مصرف محصول حساس‌ساز و مراقبت موضعی برطرف میشود.
- درخشش آلرژی عطرها، نگهدارنده‌ها و برخی رنگ‌دهنده‌ها می‌توانند واکنش‌های پوستی از نوع درماتیت تماسی یا کهیر و التهاب نوری را تحریک کنند. تشخیص دقیق از طریق تست‌های پچ انجام می‌گیرد و اجتناب از ترکیبات حساسیت‌زا، بهترین راهکار است.
- میکروب‌های مخفی اپلیکاتورها و فرچه‌ها محل مناسبی برای رشد باکتری‌ها و قارچ‌ها هستند. آلودگی مزمن می‌تواند منجر به عفونت پوستی، آبسه یا التهاب پلک (بلفاریت) شود؛ بنابراین شستشوی منظم ابزار و عدم به‌اشتراک‌گذاری آنها ضروری است.
- مواد شیمیایی سرطان‌زا پارابن‌ها، فرمالدئید آزادکننده و برخی ترکیبات اتوکسیله ممکن است خطر جهش‌های سلولی و به‌تبع آن ابتلا به انواع سرطان‌ها را افزایش دهند. ریسک نهایی وابسته به دُز، مدت مواجهه و زمینه ژنتیکی است.
- اختلال‌گران غدد درون‌ریز فتالات‌ها و تریکلوزان که در محصولات مراقبت پوستی هم یافت می‌شوند، می‌توانند تعادل هورمونی را بر هم بزنند، موجب اختلالات متابولیک، بلوغ زودرس یا مشکلات باروری شوند.
- ترکیبات PFAS؛ زنجیره‌های جاودانه این گروه از مواد شیمیایی مقاوم به تجزیه، سال‌ها در محیط و بدن باقی می‌مانند. ارتباطی میان حضور PFAS و بیماری‌های تیروئید، سرطان و اختلال ایمنی گزارش شده است.
برای کاهش این ریسک‌ها کافی است:
- برچسب ترکیبات محصولات را به‌دقت بخوانید و از فرمولاسیون‌های سبک و بدون پارابن یا فتالات استفاده کنید
- ابزار آرایش را هر هفته با محلول ضدعفونی‌کننده شستشو دهید و از تاریخ انقضای کالا پیروی کنید
مجله سلامت و بهداشت دکتر هادی خرم نژاد
