دانشمندان یک گروه بین‌المللی موفق شدند با استفاده از فناوری چاپ سه‌بعدی، ساختارهایی شبیه به جزایر لانگرهانس انسانی را بازسازی کنند؛ سلول‌هایی که در لوزالمعده وظیفه ترشح انسولین دارند. این دستاورد مهم می‌تواند در آینده‌ای نزدیک، نیاز به تزریق مداوم انسولین را برای بیماران مبتلا به دیابت نوع ۱ از میان بردارد.
به گزارش ایسنا، رهبری این پروژه را دکتر کوئنتین پریه بر عهده داشته است. تیم او با بهره‌گیری از یک جوهر زیستی پیشرفته، موفق شدند این سلول‌ها را به شکلی دقیق و زنده به‌صورت سه‌بعدی پرینت کنند و آن‌ها را در زیر پوست (و نه در کبد) پیوند بزنند؛ روشی کم‌تهاجمی‌تر و عملی‌تر برای بیماران دیابتی.
بازآفرینی عملکرد طبیعی پانکراس با کمک بیوجوهر هوشمند
برای ساخت این ساختار، دانشمندان از ترکیبی از آلژینات و ماتریکس لوزالمعده انسانی بدون سلول بهره گرفتند؛ فرمولی که هم توانایی انتقال اکسیژن و مواد مغذی به سلول‌ها را دارد و هم محیطی مشابه با بافت طبیعی بدن ایجاد می‌کند. سرعت چاپ و فشار اعمال‌شده نیز به‌گونه‌ای طراحی شده بود تا از آسیب به سلول‌ها جلوگیری شود؛ نکته‌ای که در روش‌های قبلی مانعی جدی محسوب می‌شد.
نتایج آزمایشگاهی امیدوارکننده و عملکرد هوشمند سلول‌ها
آزمایش‌ها نشان داده‌اند که بیش از ۹۰ درصد سلول‌ها پس از فرآیند چاپ زنده ماندند و تا سه هفته فعال باقی ماندند. این سلول‌ها توانستند به‌صورت مؤثر نسبت به سطح قند خون واکنش نشان دهند و انسولین بیشتری نسبت به نمونه‌های معمولی ترشح کنند. ساختار متخلخل چاپ سه‌بعدی نیز موجب تحریک رشد رگ‌های خونی جدید و افزایش عملکرد سلول‌ها شده است.
چشم‌اندازی نو در درمان شخصی‌سازی‌شده دیابت
این پژوهش جزو نخستین تحقیقات موفق در زمینه استفاده از سلول‌های انسانی واقعی در چاپ زیستی است و می‌تواند مسیر درمان دیابت را به‌کلی دگرگون کند. گام‌های بعدی شامل آزمایش روی مدل‌های حیوانی، بررسی امکان انجماد و نگهداری طولانی‌مدت و استفاده از سلول‌های جایگزین مانند سلول‌های بنیادی یا سلول‌های مشتق‌شده از خوک است.
در صورت موفقیت آزمایش‌های بالینی، این روش می‌تواند راه را برای ارائه یک درمان پیوندی و شخصی‌سازی‌شده برای دیابت نوع ۱ هموار سازد؛ راهکاری پایدار که شاید برای همیشه نیاز به تزریق انسولین را از بین ببرد.
مجله سلامت و بهداشت دکتر هادی خرم نژاد
