231916
در دنیای امروز، شبکههای اجتماعی محلی برای تبادل اطلاعات، از جمله ادعاهای سلامتمحور هستند. یکی از این باورهای پرطرفدار، تاثیر شگفتانگیز رزماری بر بهبود زخمها و کاهش جای آنها بود. اکنون، یافتههای پژوهشگران دانشگاه پنسیلوانیا نه تنها این ادعاها را تأیید میکند، بلکه مکانیزم علمی پشت آن را نیز روشن ساخته و راه را برای درمانهای نوین هموار کرده است.

رزماری؛ از ترندهای اجتماعی تا کشف علمی مکانیسم بهبود جای زخم
پژوهشگران دانشکده پزشکی دانشگاه پنسیلوانیا، با الهام از محبوبیت روزافزون رزماری در شبکههای اجتماعی برای درمان زخمها، دست به تحقیقی جامع زدند. نتایج این مطالعه که در نشریه معتبر JCI Insight منتشر شده است، نشان میدهد عصاره رزماری نه تنها میتواند سرعت بهبود زخم را به طرز چشمگیری افزایش دهد، بلکه در بازسازی کامل پوست بدون بر جای ماندن جای زخم، نقش مؤثری ایفا میکند. این تحقیق، پلی میان باورهای عمومی و دانش آکادمیک ایجاد کرده و نشان میدهد که چگونه مشاهدات روزمره میتوانند به کشفیات علمی معتبر منجر شوند.
مکانیزم شگفتانگیز رزماری در ترمیم پوست و کاهش جای زخم
یافتههای کلیدی این پژوهش، مکانیزم اثر رزماری را در سطح مولکولی آشکار ساخته است. آنتیاکسیدان قوی کارنوزیک اسید (Carnosic Acid) که به وفور در رزماری یافت میشود، با فعالسازی یک گیرنده خاص به نام TRPA1 در سلولهای پوستی، فرآیند ترمیم و بازسازی را تحریک میکند. این گیرنده، به طور ویژه به آسیبهای بافتی و ترکیبات گیاهی پاسخ میدهد و با فعالسازی آن، سیگنالهایی برای بازسازی فولیکولهای مو و غدد چربی ارسال میشود که برای بهبود کامل و بدون جای زخم ضروری است. نکته حائز اهمیت این است که این اثر تنها در محل آسیبدیده مشاهده شده و بر پوست سالم تأثیری ندارد که نشاندهنده عملکرد هدفمند رزماری است.
نتایج امیدبخش: رزماری برتری خود را در مطالعات حیوانی اثبات میکند
در آزمایشهای انجام شده بر روی موشهای آزمایشگاهی، مشاهده شد که درمان با عصاره رزماری، منجر به افزایش ۴۰ تا ۵۰ درصدی سرعت بهبود زخم شد. این امر با بازسازی کامل ساختار پوست همراه بود، به گونهای که هیچ اثری از جای زخم بر جای نماند. علاوه بر این، استفاده از رزماری هیچگونه التهاب یا عارضه جانبی قابل توجهی در پی نداشت که آن را به گزینهای ایمنتر تبدیل میکند.
محققان در این مطالعه به مقایسه رزماری با سایر گیاهان و ترکیبات شیمیایی نیز پرداختند. در حالی که گیاهانی نظیر آویشن و پونه نیز قادر به فعالسازی گیرنده TRPA1 هستند، رزماری از نظر کارآیی و ایمنی، برتری قابل توجهی از خود نشان داد. حتی برخی ترکیبات شیمیایی مانند روغن خردل و داروی ایمیکیمود که همین گیرنده را فعال میکنند، ممکن است با عوارض جانبی و التهاب همراه باشند، در حالی که رزماری این معایب را ندارد.
رزماری و جای زخم: هشدارهای مهم و چشمانداز آینده درمانی
با وجود نتایج امیدبخش این پژوهش، محققان تأکید میکنند که مطالعات هنوز در مراحل اولیه قرار دارند و به تحقیقات گستردهتر، بهویژه آزمایشهای بالینی روی انسان، نیاز است. بنابراین:
استفاده از رزماری برای درمان زخمها باید صرفاً با مشورت و نظارت پزشک صورت گیرد.
از تهیه و استفاده خودسرانه ترکیبهای خانگی رزماری برای این منظور جداً خودداری کنید، زیرا ایمنی و دوز مناسب آن هنوز به طور کامل در انسان مشخص نشده است.
با این حال، کشف خواص درمانی رزماری برای جای زخم و زخمها، چشمانداز روشنی را برای توسعه درمانهای جدید و مقرونبهصرفه فراهم میآورد. با توجه به دسترسی آسان و هزینه پایین رزماری، این گیاه میتواند به گزینهای ارزشمند برای بیمارانی تبدیل شود که مستعد جای زخم هستند. همانطور که تامِس لیونگ، یکی از محققان اصلی این پروژه، اشاره میکند: "اگر رزماری به بخشی از برنامه مراقبت روزانه پوست شما تبدیل شده و اثرات مثبت آن را مشاهده میکنید، احتمالاً درست میگویید." این تحقیق نمونه بارزی است از تبدیل مشاهدههای روزمره و باورهای مردمی به کشفیات علمی معتبر و کاربردی که میتواند به بهبود کیفیت زندگی افراد کمک کند.
مجله سلامت و بهداشت دکتر هادی خرم نژاد