بسیاری از بیماران برای جلوگیری از اتلاف هزینه و مصرف مجدد، تمایل دارند داروهای باقی‌مانده را به داروخانه بازگردانند. اما طبق قوانین سازمان غذا و دارو، داروخانه‌ها اجازه پس‌گرفتن دارو را ندارند. دلیل این ممنوعیت نه تنها رعایت پروتکل‌های بهداشتی، بلکه محافظت از سلامت جامعه و تضمین اثربخشی درمان است.
استانداردهای نگهداری دارو در منزل
کیفیت و ماندگاری داروها به نحوه نگهداری آن‌ها بستگی دارد. بسته به نوع دارو، شرایط زیر باید در نظر گرفته شود:
- دمای مناسب: • ۲–۸ درجه سانتی‌گراد (در یخچال، قسمت پایینی درِ یخچال) برای آمپول‌ها و پودرها؛ • تا ۲۵ درجه سانتی‌گراد و دور از نور مستقیم خورشید برای قرص و کپسول.
- رطوبت و دسترسی: • جای خشک و خنک؛ • در ظرف یا بسته‌بندی اصلی نگه داشته شود تا اطلاعات مهم مانند تاریخ انقضا و دستورالعمل مصرف محفوظ بماند.
چرا داروخانه‌ها دارو را پس نمی‌گیرند؟
طبق بند «د» ماده ۱ ضوابط اقلام دارویی، داروخانه‌ها از دریافت مجدد دارو منع شده‌اند. دلیل اصلی این است که: ۱. نمی‌توان از چگونگی شرایط نگهداری دارو در منزل مطمئن بود؛ ۲. تحویل مجدد داروهای خانگی به بیماران دیگر، خطر انتقال میکروب، کاهش اثربخشی یا مصرف اشتباه را تشدید می‌کند.
نکات هشدار برای دور ریختن دارو
حتی داروهایی که تاریخ مصرف آن‌ها معتبر به نظر می‌رسد، در صورت بروز هر یک از تغییرات زیر باید دور انداخته شوند:
- تغییر رنگ یا بو
- چسبیدن قرص‌ها به یکدیگر یا تغییر شکل و نرم شدن کپسول
تذکرات پایانی
هرگز داروی خود یا دیگران را بدون تجویز پزشک به کار نبرید و از هیچ‌یک از داروهای باقی‌مانده برای خودسرانه درمان استفاده نکنید. در صورت هر گونه سوال درباره نگهداری، عوارض جانبی یا کمبود دارو، میتوانید ۲۴ ساعته با شماره ۱۹۰ سازمان غذا و دارو تماس بگیرید و از مشاوره کارشناسان بهره‌مند شوید.
مجله سلامت و بهداشت دکتر هادی خرم نژاد
