عدم تحمل نور یا همان فتوفوبیا، واکنشی ناخوشایند به نور محیط است که می‌تواند موقتی یا مزمن باشد. این عارضه به معنای واقعی کلمه ترس از نور نیست، بلکه نشان دهنده‌ی آزار و اذیت ناشی از مواجهه با نور است. شدت این حساسیت متفاوت است؛ از ناراحتی جزئی در برابر نورهای شدید تا درد شدید در برابر نور کم.
فتوفوبیا می‌تواند به طور قابل توجهی بر کیفیت زندگی فرد تاثیر بگذارد و انجام فعالیت‌های روزمره را بدون کاهش میزان نور محیط دشوار کند. این مشکل به خودی خود یک بیماری نیست، بلکه نشانه‌ای از یک بیماری زمینه‌ای است که می‌تواند مربوط به چشم، مغز، اعصاب و یا سایر قسمت‌های بدن باشد. بعلاوه، برخی داروها و یا کمبود ویتامین‌ها نیز می‌توانند این مشکل را ایجاد کنند.
چندین عامل پزشکی می‌توانند باعث حساسیت به نور شوند که بر چشم‌ها، مغز و سیستم عصبی تاثیر می‌گذارند. علاوه بر این، عوارض جانبی برخی داروها و کمبودهای تغذیه‌ای نیز می‌توانند نقش داشته باشند.
نقش کمبود ویتامین‌ها در حساسیت به نور
کمبود ویتامین‌های گروه B، به خصوص ریبوفلاوین (B2) و کوبالامین (B12)، و همچنین ویتامین A (بتاکاروتن) می‌تواند باعث حساسیت به نور شود.
ریبوفلاوین (B2): این ویتامین نقش اساسی در سلامت بینایی دارد و به عنوان یک آنتی اکسیدان قوی از چشم‌ها در برابر آسیب‌های اکسیداتیو محافظت می‌کند. مطالعات نشان می‌دهند که کمبود آن می‌تواند به آسیب‌های عدسی چشم و در نهایت آب مروارید منجر شود.
متیل‌کوبالامین (B12): این فرم فعال ویتامین B12 نقش مهمی در عملکرد سلولی چشم و محافظت از بینایی دارد. مطالعات نشان داده‌اند که مکمل متیل‌کوبالامین می‌تواند در تسکین علائم خشکی چشم، از جمله درد و فتوفوبیا موثر باشد. این ویتامین همچنین به عملکرد صحیح عصب بینایی کمک می‌کند و کمبود آن می‌تواند به نوروپاتی بینایی منجر شود.
بتاکاروتن (A): ویتامین A برای حفظ شفافیت قرنیه و تولید رودوپسین (پروتئینی برای دید در نور کم) ضروری است. کمبود آن می‌تواند به خشکی چشم، شب‌کوری و در نهایت کوری منجر شود.
ویتامین A همچنین در پیشگیری از بیماری‌های چشمی مانند آب مروارید و دژنراسیون ماکولا نقش دارد.
میگرن و مشکلات چشمی
میگرن از دیگر علل احتمالی حساسیت به نور است که همراه با حساسیت به صدا نیز می‌باشد و می‌تواند تا یک هفته طول بکشد. خشکی چشم، یکی از شایع‌ترین دلایل فتوفوبیا است. سایر بیماری‌های چشمی مانند التهاب قرنیه (کراتیت)، التهاب ملتحمه، التهاب لایه میانی چشم (یووئیت)، التهاب صلبیه (اسکلریت) و کولوبوما نیز می‌توانند باعث حساسیت به نور شوند.
جمع‌بندی
در صورت ابتلا به فتوفوبیا، مراجعه به چشم پزشک برای تشخیص علت و درمان ضروری است. همانطور که در این مقاله اشاره شد، کمبود برخی ویتامین‌ها می‌تواند از علل حساسیت به نور باشد. در این موارد، جبران کمبودهای تغذیه‌ای می‌تواند به بهبود وضعیت کمک کند.
مجله سلامت و بهداشت دکتر هادی خرم نژاد
