محققان دانشگاه تافتس آمریکا با همکاری دانشمندان ایرانی، واکسنی جدید و انقلابی را توسعه داده‌اند که قادر است سیستم ایمنی بدن را برای شناسایی و نابودی چندین نوع تومور سرطانی تقویت کند.
این واکسن که توسط تیمی به سرپرستی پروفسور چیائوبینگ ژو طراحی شده، واکنش‌های ایمنی را برای مقابله با ملانوم، سرطان سینه سه‌گانه منفی، کارسینومای ریه و سرطان تخمدان تحریک می‌کند.
برخلاف واکسن‌های سنتی سرطان که آنتی‌ژن‌های خاصی را هدف قرار می‌دهند، این واکسن جدید از لیزات، یعنی ترکیبی از قطعات پروتئینی مشتق‌شده از هر تومور جامد، استفاده می‌کند. این امر نیاز به شناسایی یک آنتی‌ژن خاص را از بین می‌برد و امکان درمان چندین نوع سرطان را به طور همزمان فراهم می‌کند.
کلید اثربخشی این واکسن در توانایی آن در هدایت آنتی‌ژن‌های مشتق‌شده از تومور به یک مسیر سلولی کارآمد برای ارائه به سیستم ایمنی نهفته است. محققان برای اطمینان از شناسایی تمام پروتئین‌های توموری مورد نظر، آن‌ها را با مولکول AHPC اصلاح کرده‌اند که به سلول کمک می‌کند تا پروتئین را شناسایی کرده و به قطعات کوچکی برای ارائه به سیستم ایمنی تجزیه کند.
سپس، پروتئین‌های توموری اصلاح‌شده با AHPC درون نانوذرات چربی (لیپیدی) قرار داده می‌شوند که به طور ویژه برای هدف‌گیری گره‌های لنفاوی طراحی شده‌اند، جایی که بیشتر سلول‌های ارائه‌دهنده آنتی‌ژن یافت می‌شوند.
این واکسن در مدل‌های حیوانی مبتلا به ملانوم، سرطان سینه سه‌گانه منفی، کارسینومای ریه لوئیس و سرطان تخمدان غیرقابل‌عمل، پاسخ قوی سلول‌های T سیتوتوکسیک را تحریک کرد. این سلول‌ها به تومورهای در حال رشد حمله کرده و رشد و متاستاز آن‌ها را سرکوب کردند.
پروفسور ژو در مورد این دستاورد گفت: «مبارزه با سرطان همواره یک رویکرد چندجانبه بوده است. اضافه کردن واکسن‌های سرطان به روش‌هایی مانند جراحی، شیمی‌درمانی و داروهایی که فعالیت سلول‌های T سیتوتوکسیک را افزایش می‌دهند، می‌تواند به بهبود پاسخ بیماران و پیشگیری طولانی‌مدت از بازگشت سرطان منجر شود.»
این پژوهش که در مجله Nature Biomedical Engineering منتشر شده، با حمایت مالی مؤسسات ملی سلامت (National Institutes of Health) انجام شده است و گامی مهم در جهت درمان قطعی سرطان محسوب میشود.
مجله سلامت و بهداشت دکتر هادی خرم نژاد