ضرورت اجرای قانون «هوای پاک» / افزایش مراجعه به مراکز درمانی بارآلودگی هوا

هوای تهران و بسیاری از کلان‌شهرهای کشور در وضعیت بحرانی قرار دارد. دکتر شاهسونی، رئیس گروه سلامت هوا و تغییر اقلیم وزارت بهداشت، در گفتگویی با ایسنا، به تشریح این وضعیت وخیم و راهکارهای مقابله با آن پرداخت. گزارش‌ها حاکی از تداوم سکون هوا تا روز دوشنبه است. این شرایط، منجر به افزایش چشمگیر آلاینده‌ها، به ویژه ذرات معلق، و کاهش شدید کیفیت هوا می‌شود. عمق اختلاط هوا به حداقل رسیده و پراکندگی آلاینده‌ها به لایه‌های فوقانی جو غیرممکن شده است.

تهران در وضعیت قرمز آلودگی هوا

کیفیت هوای پایتخت در وضعیت بسیار ناسالم برای همه گروه‌های سنی قرار دارد و برخی ایستگاه‌ها حتی اعداد بسیار بالاتر از حد مجاز را ثبت کرده‌اند. این وضعیت، موجب افزایش قابل توجه مراجعات به مراکز درمانی شده است، به‌ویژه در بخش‌های تنفسی و قلبی عروقی.

آلوده‌ترین نقاط کشور در سال گذشته

زابل با بیش از 30 برابر حد مجاز سازمان بهداشت جهانی، آلوده‌ترین شهر ایران در سال گذشته بود. ایرانشهر، اهواز، اصفهان و مشهد نیز از دیگر شهرهای با میانگین آلودگی بسیار بالا هستند. کلان‌شهرها، به‌دلیل تراکم بالای جمعیت و منابع آلاینده، بیشترین آسیب را متحمل می‌شوند.

اثر تعطیلی مدارس بر کاهش آلودگی

دکتر شاهسونی به تاثیر تعطیلی مدارس در کاهش میزان آلودگی هوا اشاره کرد. به گفته وی، تعطیلی مدارس علاوه بر کاهش تماس کودکان با هوای آلوده (به‌ویژه کودکان زیر 15 سال که ریه‌هایشان هنوز در حال رشد است)، تاثیر قابل توجهی در کاهش ترافیک شهری و در نتیجه کاهش انتشار آلاینده‌ها دارد. گزارش‌های پلیس راهور، کاهش حدود 30 درصدی ترافیک در روزهای تعطیلی مدارس را تایید می‌کند.

گروه‌های در معرض خطر و اقدامات پیشگیرانه

وزارت بهداشت، تاکید فراوانی بر ضرورت اجتناب از حضور در فضای باز به‌ویژه برای گروه‌های آسیب‌پذیر مانند سالمندان، کودکان، بیماران قلبی و ریوی، زنان باردار و افراد با سیستم ایمنی ضعیف دارد. استفاده از ماسک‌های استاندارد تایید شده از سوی وزارت بهداشت، در صورت ناچاری به حضور در فضای باز، ضروری است. فعالیت‌های ورزشی نیز باید در محیط‌های سرپوشیده انجام شود.

زمان مراجعه به مراکز درمانی

در صورت بروز علائمی مانند سوزش چشم، تنگی نفس، سرفه و تشدید علائم آسم، مراجعه فوری به مراکز درمانی ضروری است. بیماران مبتلا به آسم باید همواره داروهای خود را همراه داشته باشند.

اهمیت تغذیه مناسب در روزهای آلوده

مصرف مایعات به‌ویژه آب فراوان برای دفع سموم از بدن و همچنین مصرف میوه‌ها و سبزیجات سرشار از آنتی‌اکسیدان (مثل پرتقال و انار) توصیه می‌شود.

راهکارهای کوتاه‌مدت و بلندمدت مقابله با آلودگی هوا

کاهش مواجهه با آلاینده‌ها و کاهش منابع انتشار آلاینده‌ها دو راهکار اصلی برای کاهش آلودگی هستند. در شرایط بحرانی، اقداماتی مانند محدودیت تردد خودروهای فرسوده، اجرای طرح زوج و فرد از مبدا و تعطیلی کارخانه‌ها می‌تواند مفید باشد. اما برای حل ریشه‌ای مشکل، اجرای کامل قانون هوای پاک و توجه جدی به بهبود کیفیت سوخت، استفاده از منابع انرژی تجدیدپذیر و نوسازی ناوگان حمل و نقل ضروری است.

نقش کارگروه اضطرار آلودگی هوا

کارگروه اضطرار آلودگی هوا در شرایط بحرانی تصمیمات کوتاه‌مدت می‌گیرد، اما برای حل مشکل اساسی آلودگی هوا به اقدامات بلندمدت و همکاری همه دستگاه‌ها نیاز است. اجرای کامل قانون هوای پاک و توجه جدی به بهبود کیفیت سوخت، استفاده از منابع انرژی تجدیدپذیر و نوسازی ناوگان حمل و نقل ضروری است.

مجله سلامت و بهداشت دکتر هادی خرم نژاد