آیا تا به حال بعد از یک جشن بزرگ و پرخوری، احساس کردهاید که لباسهایتان تنگتر شدهاند؟ این اتفاق به دلیل قابلیت شگفتانگیز انبساط معده است. اما معده تا چه اندازه میتواند بزرگ شود؟
به گفته متخصصان گوارش، معده یک فرد بالغ در حالت خالی، به اندازه یک قوطی نوشابه (حدود نیم لیتر) است. اما پس از صرف یک وعده غذایی کامل، میتواند تا چهار برابر و حتی بیشتر از آن، یعنی به اندازه یک بطری نوشابه دو لیتری (حدود یک لیتر) گسترش یابد. این ظرفیت شگفتانگیز به لطف ساختار ویژه دیواره معده و توانایی آن در انبساط و انقباض است. برای اکثر افراد، ظرفیت معده بین 1 تا 2 لیتر است. البته در موارد استثنایی، مانند شرکتکنندگان در مسابقات پُرخوری، این ظرفیت میتواند به 4 لیتر هم برسد.
گسترش بیش از حد معده میتواند مشکلاتی ایجاد کند. گزارشی از یک مورد اورژانسی وجود دارد که در آن، تورم شدید معده پس از پرخوری، باعث فشار بر لوزالمعده و جابهجایی رودهها شده بود. این فرد پس از چند روز بستری در بیمارستان بهبود یافت. اما معمولا پرخوری در مهمانیها یا هنگام تماشای تلویزیون و حواسپرتی رخ میدهد.
سیستم گوارش انسان هوشمندانه عمل میکند. هورمون گرلین، هورمون گرسنگی، در معده و دیگر نقاط بدن تولید میشود و زمانی که معده خالی است به مغز سیگنال گرسنگی میدهد. با شروع غذا خوردن، معده اسید و آنزیمهای گوارشی ترشح میکند و با حرکات خود، غذا را برای هضم آماده میکند. دیواره عضلانی معده میتواند برای مدت زمان طولانی منقبض بماند و فضای بیشتری برای غذا ایجاد کند. این عمل شبیه کشش یک کش لاستیکی است.
علاوه بر سیگنالهای عصبی، تغییرات هورمونی نیز به مغز شما اطلاع میدهند که کی باید غذا خوردن را متوقف کنید. کاهش گرلین و افزایش هورمونهای سیری، اشتهای شما را کاهش میدهند. اگر پرخوری کردید، سعی کنید به آرامی غذا بخورید و زمان بیشتری را برای غذا خوردن صرف کنید. از خوابیدن بلافاصله بعد از غذا خودداری کنید و پیادهرویی کوتاه میتواند به هضم بهتر غذا کمک کند.
به یاد داشته باشید، حتی اگر معده شما قابلیت انبساط زیادی دارد، پرخوری احساس راحتی شما را کاهش میدهد. بهتر است به جای پرخوری، از وعدههای غذایی متعادل و آرامشبخش لذت ببرید.
مجله سلامت و بهداشت دکتر هادی خرم نژاد
“`