نتایج تازه‌ترین مطالعات علمی نشان می‌دهد که استفاده منظم از اسیدهای چرب امگا-۳ در برنامه غذایی روزانه می‌تواند به کاهش چشمگیر دفعات و شدت سردردهای مزمن، به‌ویژه در افراد دچار سردردهای پس از آسیب‌های مغزی، منجر شود.
در پژوهشی که در نشریه معتبر Journal of Neurotrauma منتشر شده، ۱۲۲ بیمار با سابقه سردرد مزمن ناشی از ضربه مغزی به مدت ۱۲ هفته تحت دو نوع رژیم غذایی متفاوت قرار گرفتند. گروهی از این بیماران رژیم غذایی رایج با نسبت متعارف امگا-۳ به امگا-۶ را دنبال کردند، در حالی‌که گروه دوم مصرف امگا-۳ را افزایش داده و همزمان امگا-۶ را کاهش دادند.
بررسی نتایج حاکی از آن بود که در گروه دوم تعداد روزهای مبتلا به سردرد ماهانه حدود دو روز کاهش یافت و شدت درد نیز به‌طور متوسط تا ۳۰ درصد افت کرد. همچنین آزمایش‌های خون نشان داد سطح ترکیبات ضدالتهابی مرتبط با امگا-۳ در بدن افراد این گروه افزایش یافته است که به‌طور مستقیم در کاهش التهاب عصبی نقش دارد.
نقش کلیدی امگا-۳ و امگا-۶ در سلامت عصبی
امگا-۳ از جمله اسیدهای چرب ضروری برای بدن است که توانایی ساخت آن را ندارد و باید از طریق منابع خوراکی تأمین شود. این ماده نقش مهمی در عملکرد مغز، سیستم عصبی، قلب، ایمنی و سلامت پوست و مو ایفا می‌کند. از سوی دیگر، امگا-۶ نیز اسید چرب ضروری است، اما مصرف افراطی آن به‌ویژه در کنار کمبود امگا-۳ می‌تواند موجب تشدید التهاب و افزایش خطر ابتلا به بیماری‌های مزمن شود. امگا-۶ معمولاً در فرآورده‌های غذایی صنعتی و پرچرب مانند چیپس، سوسیس، فست‌فود و شیرینی‌های آماده یافت میشود.
به‌گفته متخصصان، اصلاح الگوی تغذیه و افزایش منابع طبیعی امگا-۳ در رژیم غذایی می‌تواند راهکاری ساده، کم‌هزینه و ایمن برای کمک به کنترل سردردهای مکرر باشد، خصوصاً در بیمارانی که با آسیب‌های مغزی زندگی می‌کنند. در شرایطی که درمان‌های دارویی برای سردردهای مزمن پس از ضربه همچنان محدود و با چالش همراه است، تغذیه سالم می‌تواند نقش حمایتی مؤثری ایفا کند.
منابع خوراکی مناسب برای تأمین امگا-۳
برای بهره‌بردن از خواص ضدالتهابی امگا-۳، توصیه میشود منابع غذایی زیر در برنامه تغذیه روزانه گنجانده شود:
- ماهی‌های چرب مانند قزل‌آلا، آزاد پرورشی و کولی
- گردو، تخم کتان، دانه چیا و روغن کلزا
مصرف منظم این مواد نه‌تنها در کنترل سردردهای مزمن مؤثر است، بلکه در بهبود سلامت قلب، کاهش التهابات عمومی بدن و پیشگیری از بیماری‌های عصبی نیز نقش دارند.
افرادی که با سردردهای طولانی‌مدت مواجه هستند، بهتر است با مشورت پزشک یا متخصص تغذیه، سبک غذایی خود را بازبینی کنند و با گنجاندن منابع سالم امگا-۳ در رژیم خود، مسیر بهبود را هموارتر سازند. این رویکرد تغذیه‌محور می‌تواند مکمل درمان‌های پزشکی و عاملی مؤثر در ارتقای کیفیت زندگی باشد.
مجله سلامتی و بهداشت دکتر هادی خرم نژاد
